ບົດບັນນາທິການ: ໃນທີ່ສຸດ ກໍມີການກ້າວໄປສູ່ຄວາມຍຸຕິທຳ ໃນລີເບຍ

ແຟ້ມ - ໄອ​ຍະ​ການ​ຄາ​ຣິມ ຄ່ານ ພວມ​ກະ​ກຽມ​ການ​ດຳ​ເນ​ີນ​ຄະ​ດີ ສານ​ອາ​ຍາ​ສາ​ກົນ

ການເດີນທາງໄປຢ້ຽມຢາມລີເບຍ ຂອງຄະນະປະຕິບັດງານອິດສະຫຼະເພື່ອຊອກຫາຄວາມຈິງສະຫະປະຊາຊາດ ພົບວ່າ “ມີການກໍ່ອາຊະຍາ ກຳສົງຄາມແລະການກໍ່ໂທດກຳຕ້ານມະນຸດຊາດ ໃນຂອບເຂດທີ່ກວ້າງຂວາງ” ຕໍ່ຊາວລີເບຍ ແລະພວກຍົກຍ້າຍຖິ່ນຖານ.

ບົດບັນນາທິການ ທີ່ສະທ້ອນເຖິງນະໂຍບາຍ ຂອງລັດຖະບານສະຫະລັດ

ເມື່ອ​ວັນ​ທີ 15 ກຸມ​ພາ 2011 ສົງ​ຄາມ​ກາງ​ເມືອງ​ໃນ​ລີ​ເບຍ​ເລີ້ມ​ຂຶ້ນ​ດ້ວຍ​ການ​ເດີນ​ຂະ​ບວນ​ຕໍ່​ຕ້ານ​ລັດ​ຖະ​ບານ ​ຢູ່ທີ່​ເມືອງ​ເບັງ​ກາ​ຊີ. ຍ້ອນ​ການ​ຮັບ​ມື​ທີ່​ໃຊ້​ຄວາມ​ຮຸນ​ແຮງ​ຂອງ​ລັດ​ຖະ​ບານ​ລີ​ເບຍຕໍ່​ພວກ​ປະ​ທ້ວງ ພາຍ​ໃນ​ເວ​ລາ​ບໍ່​ຮອດ 2 ອາ​ທິດ​ຕໍ່​ມາ ສະ​ພາ​ຄວາມ​ໝັ້ນ​ຄົງ ​ຂອງ​ອົງ​ການ​ສະ​ຫະ​ປະ​ຊາ​ຊາດ ກໍ​ໄດ້​ສົ່ງ​ສະ​ຖາ​ນະ​ການ​ຢູ່​ທີ່ນັ້ນ ໄປ​ໃຫ້​ສານ​ອາ​ຍາ​ສາ​ກົນ​ຢູ່​ທີ່​ນະ​ຄອນ​ເຮກ.

ດັ່ງ​ນັ້ນ ສານ​ອາ​ຍາ​ສາ​ກົນ​ຈຶ່ງ​ໄດ້​ໃຊ້​ອຳ​ນາດ​ໃນ​ການ​ຕັດ​ສິນ​ຄະ​ດີ​ຂອງ​ຕົນ ກ່ຽວ​ກັບ​ອາ​ຊະ​ຍາ​ກຳ​ຕ້ານມ​ະ​ນຸດ​ຊາດແລະອາ​ຊະ​ຍາ​ກຳ​ສົງ​ຄາມທີ່​ກໍ່​ຂຶ້ນ​ໃນ​ດິນ​ແດນ​ຂອງ​ລີ​ເບຍຫຼື​ປະ​ຊາ​ຊົນ​ຂອງ​ປະ​ເທດ​ດັ່ງ​ກ່າວ ​ນັບແຕ່​ວັນ​ທີ 15 ກຸມ​ພາ​ 2011 ເປັນ​ຕົ້ນ​ໄປ.

ບໍ່​ມີ​ຄຳ​ຖາມ​ໃດໆ​ເລີຍທີ່​ວ່າ ໃນ​ໄລ​ຍະ 12 ປີຕໍ່​ມາ ລີ​ເບຍ​ແມ່ນ​ເກືອບ​ວ່າ​ບໍ່​ໄດ້​ເຫັນ​ສັນ​ຕິ​ພາບ​ເລີຍ. ສົງ​ຄາມ​ໄດ້​ສິ້ນ​ສຸດ​ລົງ​ໃນ​ເດືອນ​ຕຸ​ລາ​ປີ 2011 ແຕ່​ສົງ​ຄາມ​ໃໝ່​ກໍ​ໄດ້​ເລີ້ມ​ຂຶ້ນ​ໃນ​ເວ​ລາ 3 ປີ​ຕໍ່​ມາ. ໃນ​ຄວາມ​ວຸ້ນ​ວາຍ​ດັ່ງ​ກ່າວ ພວກ​ກໍ່​ການ​ຮ້າຍ​ທີ່​ພະ​ຍາ​ຍາມ​ຫາ​ບ່ອນ​ຈັ້ງ​ຢູ່​ໃນ​ປະ​ເທດ​ ​ໃນ​ຂະ​ນະ​ທີ່​ພວກ​ຂຸນ​ເສິກ​ໄດ້​ແບ່ງ​ແຍກ​ປະ​ເທດ​ ສູ້​ລົບ​ກັນ ​ເພື່ອ​ຍາດ​ດິນ​ແດນ​ ແລະ​ບໍ່​ນ້ຳ​ມັນ. ພວກ​ທີ່​ຕົກ​ຄ້າງ​ຢູ່​ໃນ​ລະ​ຫວ່າງ​ກາງ​ກໍ​ໄດ້​ແກ່​ປະ​ຊາ​ຊົນ​ພົນ​ລະ​ເຮືອນ ແລະ​ໃນ​ເວ​ລາ​ດຽວ​ກັນ ພວກ​ສວຍ​ໂອ​ກາດ​ທັງ​ຫຼາຍກໍ​ໄດ້​ໃຊ້​ອົບ​ພະ​ຍົບ​ຈາກ​ບັນ​ດາ​ປະ​ເທດ​ເພື່ອນ​ບ້ານ ທີ່​ມຸ້ງ​ໜ້າ​ໄປ​ຍັງ​ເມືອງ​ທ່າ​ຕ່າງໆ​ໃນ​ທະ​ເລ​ເມ​ດີ​ເທີ​ເຣ​ນຽນ​ຂອງ​ລີ​ເບຍ ໃນ​ຄວາມ​ຫວັງ​ເພື່ອ​ຈະ​ມີ​ໂອ​ກາດ​ຂ້າມ​ໄປ​ຍັງ​ຢູ​ໂຣບນັ້ນ ເ​ປັນ​ເຫຍື່ອ.

ດັ່ງ​ນັ້ນ ມັນ​ຈຶ່ງ​ບໍ່​ເປັນ​ເລື້ອງແປກ​ເລີຍ ທີ່​ການ​ເດີນ​ທາງ​ໄປ​ຢ້ຽມ​ຢາມ​ລີ​ເບຍ ​ຂອງ​ຄະ​ນະ​ປະ​ຕິ​ບັດ​ງານ​ອິດ​ສະ​ຫຼະ​ເພື່ອ​ຊອກ​ຄົ້ນ​ຫາ​ຄວາມ​ຈິງ​ສະ​ຫະ​ປະ​ຊາ​ຊາດ ​ພົບ​ວ່າ “ມີການ​ກໍ່​ອາ​ຊະ​ຍາ​ກຳ​ສົງ​ຄາມແລະ​ການ​ກໍ່​ໂທດ​ກຳ​ຕ້ານ​ມະ​ນຸດ​ຊາດໃນ​ຂອບ​ເຂດ​ທີ່ກວ້າງ​ຂວາງ” ຕໍ່​ຊາວ​ລີ​ເບຍແລະ​ພວກ​ຍົກ​ຍ້າຍ​ຖິ່ນ​ຖານ ຮວມ​ທັງ​ “ມີການ​ກົດ​ຂີ່​ຕໍ່​ກຸ່ມ​ສັງ​ຄົມ​ພົນ​ລະ​ເຮືອນ ການ​ຈັບ​ກຸມ​ຄຸມ​ຂັງ​ຕາມ​ອຳ​ເພີ​ໃຈ, ການ​ຄາດ​ຕະ​ກຳ, ການ​ຂົ່ມ​ຂືນ​ສຳ​ເລົາ, ການ​ບັງ​ຄັບ​ໃຫ້​ຕົກ​ເປັນ​ຂ້າ​ທາດ, ການ​ສັງ​ຫານ​ແບບ​ຮວມ​ຮັດ​ຕັດ​ຕອນ ແລະ​ການ​ບັງ​ຄັບ​ໃຫ້​ຫາຍ​ສາບ​ສູນ.”

ດ້ວຍ​ການ​ມີ​ຂໍ້​ມູນ​ເຫຼົ່າ​ນີ້ ​ຢູ່​ໃນ​ກຳ​ມື, ທາງ​ສານ​ອາ​ຍາ​ສາ​ກົນ ໃນ​ທີ່​ສຸດ​ກໍ​ສາ​ມາດ​ອອກ​ໝາຍ​ຈັບຮອບ​ໃໝ່ ແລະ​ຍື່ນ​ຟ້ອງ​ເພີ້ມ​ຕື່ມ​ອີກ.

ທ່ານ​ມາກ ຊີ​ໂມນອ​ຟ ທີ່​ປຶກ​ສາ​ທາງ​ດ້ານ​ກົດ​ໝາຍ​ ຂອງ​ສະ​ຫະ​ລັດ ຢູ່​ອົງ​ການ​ສະ​ປະ​ຊາ​ຊາດ ກ່າວ​ວ່າ “ການ​ປະ​ຕິ​ບັດ​ງານ​ຂອງ​ສານ​ອາ​ຍາ​ສາ​ກົນ​ຢູ່​ໃນລີ​ເບຍ ແມ່ນ​ມີ​ບົດ​ບາດ​ສຳ​ຄັນ​ໃນ​ການ​ສະ​ໜັບ​ສະ​ໜຸນ​ຕໍ່​ການ​ດຳ​ເນີນ​ງານ​ຮ່ວມ​ຂອງພວກ ເຮົາ ເພື່ອ​ໃຫ້​ມີ​ການ​ເອົາ​ຄວາມ​ຮັບ​ຜິດ​ຊອບ ສັນ​ຕິ​ພາບ ແລະ​ຄວາ​ມ​ໝັ້ນ​ຄົງ.”

“ການ​ສືບ​ສວນ​ແລະ​ການ​ຮ່ວມ​ມື​ໃນ​ກິດ​ຈະ​ກຳ​ຕ່າງໆ​ທີ່​ໄດ້​ມີ​ຂຶ້ນ​ໂດຍ​ຫ້ອງ​ການ​ໄອ​ຍະ​ການ…ແມ່ນ​ໄດ້​ວາງ​ພື້ນ​ຖານ​ ເພື່ອ​ໃຫ້​ມີ​ການ​ຮັບ​ເອົາ ​ຄວາມ​ຮັບ​ຜິດ​ຊອບ​ທ່າມກາງ​ບັນ​ຫາ​ທ້າ​ທາຍ​ຕ່າງໆ​ທີ່​ພວມ​ດຳ​ເນີນ​ຢູ່​ໃນ​ປະ​ເທດ​ລີ​ເບຍ ແລະ​ການ​ປະ​ຕິ​ບັດ​ງານ​ພາຍ​ໃຕ້​ບັນ​ຍາ​ກາດ​ອັນ​ຫຍຸ້ງ​ຍາກ.”

ທ່ານ​ຊີ​ໂມນອ​ຟກ່າວ​ຕື່ມ​ວ່າ “ການ​ແກ້​ໄຂ​ຄວາມ​ບໍ່​ແນ່ນອນ​ທາງ​ດ້ານ​ການ​ເມືອງ​ແລະ​ຊຸກ​ຍູ້​ ໃຫ້​ມີ​ການຮັບ​ເອົາຄວາມ​ຮັບ​ຜິດ​ຊອບ ​ຢູ່​ໃນ​ລີ​ເບຍ ແມ່ນ​ຍັງ​ຢູ່​ອີກ​ໄກ​ກ່ອນ​ທີ່​ຈະ​ສາ​ມາດ​ແກ້​ໄຂ​ບັນ​ຫາ​ການ​ຂາດ​ສະ​ຖຽນ​ລະ​ພາບ​ແບບ​ຊຳ​ເຮື້ອ​ທີ່​ລີ​ເບຍ​ ​ຍັງ​ສືບ​ຕໍ່​ປະ​ເຊີນ​ໜ້າ​ຢູ່ນັ້ນ.

“ການ​ລະ​ເມີດ​ສິດ​ທິ​ມະ​ນຸດ ແລະ​ການ​ປະ​ຕິ​ບັດ​ບໍ່​ຖືກ​ບໍ່​ຕ້ອງ​ຕ່າງໆ ຍັງ​ຈະ​ມີ​ຢູ່​ຕໍ່​ໄປ​ ນອກ​ຈາກວ່າ​ຈະ​ມີ​ການ​ເອົາ​ບາດ​ກ້າວ​ທີ່​ມີ​ຄວາມ​ໝາຍ​ເພື່ອ​ແກ້​ໄຂ​ການ​ຂາດ​ສະ​ຖຽນ​ລະ​ພາບ​ແບບ​ຊຳ​ເຮື້ອ​ໃນ​ລີ​ເບຍ. ບາດ​ກ້າວສຳ​ຄັນ​ໄປ​ສູ່​ການ​ມີ​ສັນ​ຕິ​ພາບ ແລະ​ສະ​ຖຽນ​ລະ​ພາບ ກໍ​ແມ່ນ​ການ​ຖອນ​ກຸ່ມ​ກຳ​ລັງ​ປະ​ກອບ​ອາ​ວຸດ ແລະ​ທະ​ຫານ​ຮັບ​ຈ້າງ​ອອກ​ຈາກ​ລີ​ເບຍ ໂດຍ​ປາ​ສະ​ຈາກ​ການ​ຊັກ​ຊ້າ​ໃດໆ.”

ທ່ານ​ຊີ​ໂມນອ​ຟກ່າວ​ວ່າ “ປະ​ຊາ​ຊົນ​ລີ​ເບຍ​ສົມ​ຄວນ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ມີ​ສະ​ຖຽນ​ລະ​ພາບ​ແລະ​ຄວາມ​ເປັນ​ທຳ ແລະ​ພວກ​ເຮົາ​ຂໍ​ສະ​ໜັບ​ສະ​ໜຸນ​ຄວາມ​ພະ​ຍາ​ຍາມ​ຂອງ​ສານ​ອາ​ຍາ​ສາ​ກົນ ເພື່ອ​ຊ່ວຍ​ນຳ​ເອົາ​ຄວາມ​ເປັນ​ທຳ​ມາ​ສູ່​ປະ​ຊາ​ຊົນ​ຊາວ​ລີ​ເບຍ.”