دهم دسمبر روز جهانی حقوق بشر است. این تاریخ برای بزرگداشت از تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر، نخستین اعلامیۀ جهانی حقوق مسلم بشریت، از سوی مجمع عمومی ملل متحد در سال ۱۹۴۸ انتخاب شده است.
مجمع عمومی ملل متحد تنها سه سال پس از پایان جنگ جهانی دوم، در حالیکه بهت ناشی از جنایات هولناک علیه جمعیت ملکی هنوز وجود داشت، تدوین مجموعهای از حقوق جهانی بشر را در صدر اولویتهای خود قرار داد. اعلامیۀ نهایی، همانطور که در مادۀ اول اعلامیه به صراحت بیان شده است، بر اساس این استدلال استوار است که همۀ انسانها آزاد به دنیا میآیند و از نظر کرامت و حقوق برابر اند. این اعلامیه که در سال ۱۹۵۰ اجرایی شد، الهام بخش ایجاد قوانین بین المللی حقوق بشر و همچنین منشور بین المللی حقوق بشر شد.
از سال ۱۹۵۰ بدینسو، همه ساله از دهم دسمبر به عنوان روز حقوق بشر بزرگداشت میشود تا یادبودی از دستاورد مهم سازمان ملل متحد در آن زمان باشد. در این روز، جایزه صلح نوبل به طور رسمی به برندۀ آن سال تحویل داده میشود. هر سال این مراسم به جنبهای متفاوتی از حقوق بشر اختصاص داده میشود. شعار امسال "کرامت، آزادی و عدالت برای همه" است.
جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده اخیراً ماهیت اساسی این سند را چنین تشریح کرد: " [اعلامیه جهانی حقوق بشر] حقوق بشر و آزادیهای اساسی فطری همهٔ مردم را – بدون درنظر داشت این که چه کسی استند، از کجا استند، یا چه کسی را دوست دارند - تضمین میکند. این یک سند بنیادی است که حقیقتی را که همهٔ انسانها آزاد به دنیا میآیند و از نظر کرامت و حقوق برابر اند و اغلب از آن چشمپوشی شده یا نادیده گرفته شده، اعلام میکند. از ریشۀ این خواستهٔ جهانی، معاهدات تحول آفرین حقوق بشر و تعهد جهانی برای ارتقای برابری و کرامت برای همه به عنوان اساس آزادی، صلح و عدالت سرچشمه گرفته است."
رییس جمهور بایدن گفت: "به عنوان یک جهان، ما هنوز به این هدف نرسیدهایم و باید به تلاشهای خود برای نزدیکتر کردن قوس تاریخ به عدالت و ارزشهای مشترکی که اعلامیه جهانی حقوق بشر بیان میکند، ادامه دهیم. همانطور که ما از [اعلامیه] جهانی حقوق بشر پس از جنگ جهانی دوم دفاع کردیم، ایالات متحده امروز بر تعهد خود برای پیشبرد حقوق بشری همه مردم و رهبری نه با مثال قدرت بلکه با الگوی مثال زدنی قدرتمند خود، متعهد است."