Yanvarın hər üçüncü bazar ertəsi günü amerikalılar Martin Lüter Kinqin xatirəsini yad edir.
Dr. Kinq Alabama ştatının cənubundan baptist keşiş və ABŞ-da irqi bərabərsizliyə qarşı mübarizədə lider olub. Yanvarın 15-də onun 94 yaşını qeyd ediləcəkdi.
1960-cı illərin sonlarında baş verən sarsıntılardan sonra yüz minlərlə amerikalı irqi azlıqlar və qadınlar da daxil olmaqla, siyasi cəhətdən az təmsil olunan qruplar üçün vətəndaş hüquqlarının müdafiəsi tələbi ilə küçələrə çıxmışdı. 1865-ci ildə ABŞ vətəndaş müharibəsi başa çatmış və Konstitusiyaya köləliyi qadağan edən 13-cü düzəliş ratifikasiyası edilmişdi.
Afrika əsilli Amerika əhalisinin əksəriyyəti Jim Krov adlanan qanunlara tabe idi. Bunlar irqi açıq ayrı-seçkiliyi qanuniləşdirən dövlət və yerli qanunlar idi və sonralar hökumət orqanları və mülki qruplar tərəfindən zorakılıqla tətbiq edilirdi.
Bu virtual aparteid sistemini dəyişdirməyə çalışan afroamerikalılar qeyri-mütənasib zorakılıqla qarşılandılar ki, bu da çox vaxt fəalların ölümü ilə nəticələnirdi.
Bu atmosferdə Mahatma Qandinin qeyri-zorakı etiraz doktrinasına sadiq qalan Dr. Kinq öz ardıcıllarının kütləvi boykot, oturaq aksiyalar, dinc yürüşlər və digər qeyri-zorakı vətəndaş itaətsizlik aktlarının təşkilinə rəhbərlik edirdi.
Etirazçılara qarşı tez-tez ifrat qisas ölkənin qalan hissəsinə təcili dəyişikliyə ehtiyac olduğunu nümayiş etdirmişdi.
Dr. Kinq və Mülki Hüquqlar Hərəkatının qanun çərçivəsində daha ədalətli rəftar üçün illərdir davam etdirdiyi təkan 1964-cü il Mülki Hüquqlar Aktının qəbulu ilə nəticələnmişdi və bu qanun ictimai yerlərdə seqreqasiyanı, işə qəbul edilərkən rəng, din, cins və ya milli mənşə ayrı-seçkiliyini qadağan etmişdi.
Doktor Kinqin əməyinin bəhrələrini görməyə vaxtı olmadı. O, 4 aprel 1968-ci ildə 39 yaşında qətlə yetirildi.
Lakin on il ərzində seqreqasiya qanunları ləğv edildi və bu gün ayrı-seçkilik təhqir və qanuni olaraq cinayət hesab edilir.
"Bu gün bütün mənşəli insanlar bu yürüşü davam etdirirlər – hakimiyyətdən sui-istifadə halları ilə üzləşmək, nifrət və ayrı-seçkiliyə meydan oxumaq, səsvermə hüququnu qorumaq və keyfiyyətli iş, səhiyyə, mənzil və təhsil almaq üçün səslərini ucaldırlar. Bu gün bizi millətimizin və dünyamızın vicdanına çağırış edən bir insanın irsi düşündürür"- deyə, prezident Co Bayden bildirib.