OKTƆBURU KALO TILEN 12, SAN 1492, ESPAŊE JAMANA JIKAN BOLIMAFIN SABA , CHRISTOPHER COLUMBUS KA ŊƐMƆKƆYA KONONLA , YE U N'SEN DA'A LA BAHAMAS MARA DUGU N'GUN KAN .
NI DO ŊANAMAYA LI SAN O SAN AMERIKI JAMANA KƆNON LA , BƐ WELE LA KO COLUMBUS KA N'DO, MUN KERA BALO, BAGANW, YIRIW , MƆKƆW ANI BANAN FALE FALENI DO YE, YE YƐLƐMA BA DO DUNIA LA, ODE KERA COLUMBUS YELEMA N'DO YE.
O KƆSƆW, WALEW KƆRƆW DON BAGAW CAMA YE SAN 1492 KƐ SAN NAFA'A MA BA YE ADAMA KA SISAN WALEW KURA JATE LA.
DUNIYA JAMA'A CAYARA NI CHIN NANI'IN HAKƐ YE KABINI SAN 1492, SAN 1650 ANI SAN 1850 A CAYARA NI CHIN FILA HAKƐ YE.
KUN CAMA DE YE A TO JAMA'A SƐBƐ KƆRƆ CAYARA, A KUN NAFA'A MA DƆ YE BALO SƆRƆW SIRAW JIDILI YE.
MUN FANA BISE KA FARA O KAN O YE AMERIKI SIKI BAKA FƆLƆW FƆLƆW MƆKƆW KA BALOW YE, INA FƆ KABA, WO'O N'SO, TOMATI, TIKA, BANANKU, JABIBI, FOROTO, CACAO DEN.
KOMITƐRƐ KERA FANTAW KA BALO BELA NƆKOMA YE FARAJƐ LA CAMANCƐ ANI KƐŊƐKA YANFA LA. BANANKU NI KABA LADONAN FARAFINA N'GUNKAN AKA SƐNƐ FIN KƆRƆ NONLA SAN KEMEDOYA TANI WƆRƆ WAKATI LA
BALO KURA YIRALEN CHINOIS JAMANA LA INAFƆ KOMITƐRƐ, KABA, ANI TIKA KERA SABABU YE KA DO FARA DUNIYA JAMANA KAN SAN 1500 NI 1650 CE. SAN KEMEDOYA 1800 WAKATILA, DUNIYA KILALEN SABA YE TUNBE CHINOIS JAMANA KELEN LA.
COLUMBUS FALEN FALENI KERA DUNIYA FANBƐ NI BALO KURA LADONI YE DUNIYA YOROW BƐLA. YANI SAN 1492, LEMURU TUNTƐ FLORIDE MARALA, NAMASA TUNTƐ EQUATEUR JAMANA LA, PAPRIKA TUNTƐ HUNGRIE JAMANALA.
A FALEN FALENI NANA NI TOMATI YE ITALIE JAMANA, CAFE COLOMBIE ANI INDONESIE, JABIBI HAWAI, MANA YIRI FARAFINA , FOROTO BANI THAILAND , CHINE ANI INDU JAMANA LA, ANI CHOCOLAT SUISSE JAMANA LA.
ESPAŊE JAMANA JIKAN BOLIMAN FIN SABA SELIEN BAHAMAS N'GUNKAN YE YƐLƐMA BA DO DUNIYA KOW KƆRƆ TAKA BOLO LA.
A YE ADAMADEYA TAKABOLO YƐLƐMA SAN YIRIKA CAMAN KONON LA, N'GUN YƆRƆ KURA YELI DONRON TƐ, GAN AYE MƆKƆW LABƆ ŊONKON KALAMA DUNIA KUN FILALA, MUN YE JAGO, HAKILI FALEN FALEN ANI KALAN NI FAMUYALI SEKO NI DONKO NOKOYA JAMAW NI ŊONKON CƐ.
SAN 1492, DUNIYA MOKƆW YE U BOLOW DI ŊONKON MAN INAFO KULU BA KELEN.