Bugungi kunda ikki milliardga yaqin odam mojarolar domidagi hududlarda istiqomat qiladi. "Bizning burchimiz, - dedi AQShning Birlashgan Millatlar Tashkilotidagi elchisi Linda Tomas-Grinfild, - yana bir kishining jahannamdek urushni boshdan kechirishini to'xtatish bo'lishi kerak".
Elchi Tomas-Grinfildning so'zlariga ko'ra, yaxshi xabar shundaki, "biz tinchlikni ta'minlovchi shart-sharoitlarni qanday yaratishni bilamiz".
Birinchi qadam - so'zlar bilangina kifoyalanib qolmaslik va urushning oldini olishga sarmoya kiritish.
“Oldini olish uzoq muddatli, keng qamrovli va inklyuziv yondashuvlarni talab qiladi; siyosiy iroda, samarali hamkorlik, barqaror resurslar va milliy mulkchilikni talab qiladi. Milliy profilaktika strategiyalarini ishlab chiqish mojarolarni keltirib chiqaruvchi omillarga qarshi kurashish va tinchlik uchun milliy infratuzilmani mustahkamlashga yordam berishini ko'rsatgan”, - dedi u.
Keng sarmoya va qo‘llab-quvvatlashga asoslangan profilaktika strategiyalari davlat institutlarini mustahkamlash, qonun ustuvorligini ta’minlash, fuqarolik jamiyatini mustahkamlash, bag‘rikenglik va ijtimoiy hamjihatlikni mustahkamlash imkonini beradi.
"Tinchlik, taraqqiyot va insonparvarlik sa'y-harakatlari bir-biri bilan bog'liq va bir-birini mustahkamlaydi", dedi elchi Tomas-Grinfild.
Shuningdek, u aʼzo davlatlarni mojarolarning oldini olish borasida bir-birlaridan oʻrganishni davom ettirishga chaqirdi. Syerra-Leone bunga misol bo'la oladi, dedi elchi Tomas-Grinfild:
“Syerra-Leone urushdan keyingi institutlarni qayta qurish va mustahkamlashda hamda oʻz xalqi va urush qurbonlarining baʼzi bevosita ehtiyojlarini qondirishda, shu jumladan, Haqiqat va yarashuv komissiyasini tuzish orqali sezilarli yutuqlarga erishdi. Tinchlik qurish jamg'armasining Syerra-Leoneni qo'llab-quvvatlashi quruqlikdagi mojarolar, transchegaraviy va chegaradosh jamoalar, ayollar va yoshlarning imkoniyatlarini kengaytirishga katta e'tiborni o'z ichiga oladi”.
Samarali bo'lishi uchun mojarolarning oldini olish va tinchlik o'rnatish sa'y-harakatlari barchani qamrab olishi kerak, dedi elchi Tomas-Grinfild.
“Agar ayollar, yoshlar va boshqa ozchilik vakillari siyosiy va ijtimoiy hayotda toʻliq, teng va mazmunli ishtirok eta olsa, siyosat va ijro jamiyatning barcha ehtiyojlarini qamrab oladi va hamma uchun doimiy va barqaror natijalarni beradi", - deydi u.
Kelgusi oyda boʻlib oʻtadigan Kelajak sammiti va undan keyingi 2025-yilgi Tinchlik barpo etish arxitekturasini koʻrib chiqish anjumani tinchlik oʻrnatish saʼy-harakatlarini, jumladan, mojarolarning oldini olish va vositachilikni kuchaytirish uchun muhim vositadir.
AQSh BMT e’tiboridagi to’rt davlatda, ya'ni Gaiti, Liviya, Mozambik va Papua-Yangi Gvineya, shuningdek, G'arbiy Afrikaning qirg'oq mintaqasida 10 yillik rejalari orqali mojarolarning oldini olish va tinchlik o'rnatish sa'y-harakatlariga sodiq ekanini ma’lum qiladi.
AQSh mojarolarning oldini olish, vositachilik va tinchlikka erishish bo'yicha BMT tashabbuslarini qo'llab-quvvatlashda davom etadi va har bir a'zo davlatni shunday qilishga undaydi.
