Dohada nəticəsiz danışıqlar

İranın baş nüvə müzakirəçisi Əli Baqeri Kani (sağda) və Avropa İttifaqının nüvə danışıqlarının koordinatoru Enrike Mora Dohada, Qətərdə görüş keçirir, 28 iyun 2022.

Bu yaxınlarda Dohada ABŞ və İran arasında Avropa İttifaqının koordinasiya etdiyi İran ilə nüvə sazişinin tam icrasına qayıtmaq üçün razılaşmanın yekunlaşdırılmasına keçmək barədə danışıqlar nəticəsiz başa çatıb.

ABŞ nümayəndə heyətinin rəhbəri olan ABŞ-ın İran üzrə xüsusi elçisi Robert Malli NPR-yə müsahibəsində "bəli deməyən tərəf İrandır" deyib.

2015-ci il Birgə Hərtərəfli Fəaliyyət Planına və ya JCPOA-ya əsasən, İran nüvə ilə bağlı bütün sanksiyaların ləğvi müqabilində öz nüvə fəaliyyətini (nüvə silahının inkişafı üçün zəruri olan uran zənginləşdirilməsi daxil olmaqla) məhdudlaşdırmağa razılaşıb.

2018-ci ildə sabiq prezident Donald Tramp sazişdən çıxıb. Birləşmiş Ştatlar və İran arasında JCPOA-ya qarşılıqlı qayıtmaq üçün dolayı danışıqlar bir ildən çoxdur başlayıb. 2022-ci ilin martında belə bir dönüşün yaxınlaşdığı görünsə də, danışıqlar aylarla dayandırılmışdı.

"[İranlılar], o cümlədən Dohada əlavə tələblər qoyublar ki, buna baxan hər kəs əvvəllər istədikləri şeylərlə müqayisədə onların nüvə sazişi ilə heç bir əlaqəsi olmadığı kimi qiymətləndiriləcək" - deyə, xüsusi nümayəndə Malli bildirib.

"Hazırda reallaşmalı olan müzakirə bizim buna hazır olmağımıza baxmayaraq, bizimlə İran arasında olan məsələ deyil; bu, İran və onların öz aralarındadır ki, əgər biz də eyni şeyi etməyə hazırıqsa, onlar razılaşmaya əməl etməyə hazır olub-olmadıqları ilə bağlı bir nəticəyə gəlməlidirlər və biz də hazır olduğumuzu demişik ," o əlavə edib.

Malli qeyd edib ki, İran indi nüvə bombası üçün kifayət qədər parçalanan materiala sahib olmağa çox yaxındır. Bununla belə, o bildirib: "Bizim məlumatımıza görə, onlar bomba hazırlamaq üçün lazım olan silah proqramını davam etdirməyiblər, amma təbii ki, biz, eləcə də tərəfdaşlarımız zənginləşdirmə sahəsində əldə etdikləri irəliləyişlərdən narahatıq".

"Bunu həll etmək üçün hələ vaxt var" deyən xüsusi nümayəndə Malli bildirib ki, "işləyən sövdələşməyə qayıtmaq üçün hələ vaxt var. Ümid edirik ki, İran bu yolu seçəcək. Bu, bizim sadiq qaldığımız kursdur".