Yəməndə bugünkü vəziyyət

Yəməndə ötən ilin aprel ayının əvvəlində qüvvəyə minən atəşkəsin ölkədəki şəraiti xeyli yaxşılaşdırdığına şübhə yoxdur. Əvvəlcə iki ay qüvvədə qalması nəzərdə tutulan atəşkəs oktyabrın 2-dək uzadılıb. Razılaşmanın müddəti bitdikdən sonra belə hərbi əməliyyatlar atəşkəsdən əvvəlki səviyyəyə qayıtmayıb və mülki əhali arasında itkilər azalıb.

BMT-nin Yəmən üzrə xüsusi nümayəndəsi Hans Qrundberq deyib ki, "tərəflər həll yollarını axtarmaq üçün ümumi istək nümayiş etdirməkdə davam edir, lakin bunun hələ də konkret addımlara, xüsusən də Yəməndə inklüziv siyasi prosesin yenidən başlaması da da daxil olmaqla, gələcək fəaliyyətlərlə bağlı aydın razılaşma çevrilməsi lazımdır".

Bu ümidverici əlamətlərə baxmayaraq, Yəməndə baş verənlər siyasi nizamlanmaya doğru irəliləyişin və döyüşə dönüşün qarışığıdır. Bir tərəfdən Yəmən dünyanın ən ağır humanitar böhranını yaşayır və əhalinin 80 faizinin humanitar yardıma ehtiyacı var. Digər tərəfdən Səudiyyə Ərəbistanı 1,2 milyard dollarlıq ianə vəd edib.

Birləşmiş Ştatların BMT-dəki nümayəndəsi Linda Tomas-Qrinfild “Birləşmiş Ştatlar Səudiyyə Ərəbistanının Yəmən Respublikası hökumətinə 1,2 milyard dollarlıq büdcə dəstəyi elan etməsini alqışlayır və bu, ağır iqtisadi vəziyyətin ən pis nəticələrini yumşaltmağa kömək edə bilər. Ancaq Yəmənin iqtisadi və humanitar böhranını həll etmək üçün daha çox diqqət və maliyyə dəstəyi lazımdır - xüsusilə də BMT-nin Yəməndəki cavab səylərinin kifayət qədər maliyyələşdirilmədiyi bir vaxtda” deyib.

“Husilərin dəniz gəmiçiliyinə hücumları humanitar böhranı daha da dərinləşdirir. Biz əsas xidmətləri maliyyələşdirən və çox ehtiyac duyulan neft ixracı yollarına mane olan bu mənasız hücumları şiddətlə qınayırıq”- deyə, o əlavə edib.

Bir tərəfdən BMT-nin beş əməkdaşı bu yaxınlarda 2022-ci ilin fevralında onları oğurlayan ekstremist qrup tərəfindən azad edilib. Digər tərəfdən isə bir çox digərləri hələ də əsirlikdədir.

Səfir Linda Tomas-Qrinfild deyib: “Birləşmiş Ştatlar keçən il Abyan əyalətinin cənub qubernatorluğunda oğurlanan beş BMT əməkdaşının azad edilməsini alqışlayır. Həqiqətən hədəf alınan şəxslər və dini azlıqlar, eləcə də bir il yarımdan artıqdır ki, Sənada həbsdə saxlanılan Birləşmiş Ştatların Yerli İşçi Qərargahının üzvləri də daxil olmaqla, çox sayda günahsız insan hələ də həbsdədir. Biz 11 yəmənli bəhai və Levi Marhabi də daxil olmaqla, haqsız yerə həbs edilənlərin hamısını azad etməyə çağırırıq. Yalnız tərəflər arasında davamlı və əhatəli siyasi qətnamə Yəmən xalqının əzabını yüngülləşdirə bilər", səfir Tomas-Qrinfild qeyd edib.