Ukraynanın cavabdehlik axtarışına dəstək

Fotoda Rusiya qüvvələrinin Odesa şəhərinə hücumuu zamanı yaşayış binasına dəymiş zərər əks olunur. 15 noyabr, 2024. (Foto: Oleksandr GIMANOV / AFP)

Cavabdehlik olmadan ədalət yoxdur.

Vladimir Putinin qüvvələri Ukraynanın mərkəzinə hücum edəndən və 2014-cü ildə Krım, Donetsk və Luqanskın Rusiya tərəfindən işğalından sonra işğalçı rus qüvvələri çoxsaylı vəhşiliklər törədib.

Amnesty İnternationala görə, bura Ukraynanın mülki əhalisinin və mühüm mülki infrastrukturun qəsdən hədəf alınması, zorla itkin düşmələr, məhkəməsiz edamlar, işgəncələr, qanunsuz azadlıqdan məhrumetmə, hərbi əsirlərin sui-istifadəsi və mülki şəxslərin, o cümlədən uşaqların zorla köçürülməsi daxildir.

Ən pis vəhşilikləri törədənləri cavablandırmaq niyyətində olan Ukrayna hakimiyyəti, Ukraynanın müttəfiqləri və müxtəlif QHT-lər sui-istifadələri sənədləşdirir. ABŞ-ın Qlobal Cinayət Ədliyyəsi üzrə Səfiri Bet Van Şaak "Ukrayna daxilində Ukraynanın milli hakimiyyət orqanları həqiqətən ciddi araşdırmalar aparıb və işləri milli məhkəmələrdə qaldıraraq ədaləti inkişaf etdirirlər" deyib.

“Onların həbsdə saxladıqları şəxslərlə, hərbi cinayətlərə və Ukrayna qanunlarının digər pozuntularına görə mühakimə olunan hərbi əsirlərlə bağlı hökm oxunması, habelə qiyabi olaraq bir sıra digər işlərin icrası ilə bağlı məhkəmə qərarları verilib. Onlar bunu Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasına uyğun olaraq, bütün ən yaxşı təcrübələri təmin etmək və onlara riayət etmək məqsədi ilə edirlər” - deyə, o bildirib.

Səfir Van Şaak deyib: “Onlar həmçinin cinayətləri sənədləşdirmək və bu məlumatı gələcək hesabatlılıq üçün qorumaq üçün inanılmaz iş görüblər. Ukraynadan kənarda biz beynəlxalq ictimaiyyətin ədalət imperativi ətrafında görünməmiş səfərbərliyini gördük. Birgə istintaq qrupunun ayağa qalxdığını gördük. Biz Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin müharibədən çox qısa müddət sonra motivasiya olunduğunu gördük. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının orqanı olan İnsan Hüquqları Şurasında araşdırma komissiyası fəaliyyət göstərdik. Biz həmçinin Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatının Moskva mexanizmi adlanan mexanizmdən istifadə edərək tematik araşdırmalar apardığını gördük”.

Səfir Van Şaak deyib ki, Ukrayna Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma Əsasnaməsini də ratifikasiya edib və öz qanunlarının beynəlxalq standartlara və beynəlxalq cinayətlərin təriflərinə uyğunlaşdırılması istiqamətində addımlar atıb.

“Bura insanlığa qarşı cinayətlər və komandanlıq məsuliyyəti doktrinası daxildir. Bu, Ukrayna milli sistemlərinə Rusiyanın təcavüzkar müharibəsi ilə bağlı rusiyalı cinayətkarlar tərəfindən törədilən bütün sui-istifadələri daha yaxşı təqib etməyə kömək edəcək. Ukrayna xalqının Rusiyanın qanunsuz müharibəsinin Ukrayna xalqına dağıdıcı təsirinə görə ədalət və təzminat alması çox vacibdir” - deyə, Şaak qeyd edib.