İran Nükleer Görüşmelerinde Umut ve Belirsizlik

İran ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA), 21 Mayıs'ta sona eren İran'ın nükleer tesislerini denetleme anlaşmasını bir ay daha uzattı.

Son dakikada gelen uzatma, Viyana'da İran ile dünya güçleri arasında İran nükleer anlaşmasına ilişkin yeni bir müzakere turu gerçekleşirken geldi. ABD ve İran, JCPOA olarak bilinen anlaşmaya uymaya dönme hedefini paylaştıklarını söylediler. ABD, Trump yönetimi altında 2018'de anlaşmadan çekildi ve İran'a yeni yaptırımlar uyguladı. O zamandan beri İran, uranyumu JCPOA'da belirtilenlerin ötesinde bir düzeye çıkarmak da dahil olmak üzere çeşitli adımlar attı.

Avrupa Birliği'nin başkanlık ettiği, iki ülkenin karşılıklı olarak anlaşmaya uymaya dönüş hedefine nasıl ulaşılacağına ilişkin mevcut görüşmeler ABD'nin dolaylı ancak kilit katılımıyla İran, İngiltere, Çin, Fransa, Almanya ve Rusya arasında yapılıyor.

19 Mayıs'ta sona eren görüşmeler sonrasında, müzakerelere başkanlık eden AB Dış İlişkiler Servisi genel Sekreter Yardımcısı Enrique Mora, katılımcıların "iyi ilerleme kaydettiğini" açıkladı ve ‘’Bir anlaşma şekilleniyor" diye ekledi.

Dışişleri Bakanı Antony Blinken yakınlarda verdiği bir televizyon röportajında, Viyana'daki görüşmelerin "her iki tarafın uyumu yeniden sağlamak için yapması gerekenleri netleştirdiğini" söyledi.

Blinken Amerika için, "Nükleer anlaşmayla tutarsız olmaları durumunda hangi yaptırımların kaldırılması gerektiğini biliyoruz. Ama daha da önemlisi, "İran nükleer açıdan anlaşmaya uymak için ne yapması gerektiğini biliyor. Ve henüz görmediğimiz şey, İran'ın yapması gerekeni yapmaya hazır ve istekli olup olmadığı. Bu bir sınama ve henüz bir yanıt yok"dedi.

Dışişleri Bakanı Blinken, ayrı bir röportajda da, ABD'nin JCPOA'ya geri dönmek için "tamamen hazır" olduğunu ve her iki ülkenin de bu hedefe ulaşmada başarılı olması durumunda JCPOA'nın İran'ın Orta Doğu'daki istikrarsızlaştırıcı davranışını da ele alan daha güçlü bir anlaşma için temel olarak kullanılabileceğini vurguladı.

Bakan Blinken, "Ama ilk adımın karşılıklı olarak anlaşmaya uymaya dönüş olması gerekiyor. Üzerinde çalıştığımız şey bu ve İran'ın evet demeye istekli olup olmadığını hala bilmiyoruz" dedi.