ບົດ​ຮຽນ​ຈາກ​ຂໍ້​ຕົກ​ລົງ ມິງ​ສ໌

ປະ​ທາ​ນາ​ທິ​ບໍ​ດີ ຣັດ​ເຊຍ ທ່ານ ວ​ລາ​ດິ​ເມຍ ປູ​ຕິນ, ປະ​ທາ​ນາ​ທິ​ບໍ​ດີ ຝ​ຣັ່ງ ທ່ານ ຟ​ຣັງ​ຊວາ ໂອ​ລັງ, ນາ​ຍົກ​ລັດ​ຖະ​ມົນ​ຕີ ເຢຍ​ຣ​ະ​ມັນ ທ່ານ​ນາງ ແອນ​ເຈີ​ລາ ເມີ​ໂກ ແລະ ປະ​ທາ​ນາ​ທິ​ບໍ​ດີ ຢູ​ເຄ​ຣນ ທ່ານ ເປ​ໂຕ​ຣ ໂປ​ໂຣ​ເຊັນ​ໂກ ໃນ​ນະ​ຄອນຫຼວງ ມິງ​ສ໌, ເບ​ລາ​ຣຸ​ສ, ກຸ​ມ​ພາ 2015.

ບໍ່​ມີ​ການ​ບິດ​ເບືອນ​ຂໍ້​ມູນ ຫຼື ການ​ພະ​ຍາ​ຍາມ​ໃດໆ​ໂດຍ​ສະ​ຫະ​ພັນ ຣັດ​ເຊຍ ເພື່ອ​ຂຽນ​ຄືນ​ປະ​ຫວັດ​ສາດ, ຈະ​ສາ​ມາດ​ປ່ຽນ​ແປງ​ຂໍ້​ເທັດ​ຈິງ​ນັ້ນ, ອີງ​ຕາມ​ການ​ກ່າວ​ຂອງ​ເອກ​ອັກ​ຄະ​ລັດ​ຖະ​ທູດ ວູດ. 

ເມື່ອ​ສອງ​ປີ​ທີ່​ຜ່າ​ນມາ, ຣັດ​ເຊຍ ໄດ້​ບຸກ​ລຸກ​ປະ​ເທດ​ເພື່ອນ​ບ້ານ​ຂອງ​ເຂົາ​ເຈົ້າ, ຢູ​ເຄ​ຣນ. ແຕ່​ສົງ​ຄາມບໍ່​ໄດ້​ເລີ່ມ​ຂຶ້ນ​ໃນ​ວັນ​ທີ 24 ກຸມ​ພາ, 2022. ມັນ​ໄດ້​ດຳ​ເນີນ​ມາ​ໃນ​ພາກ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ​ຂອງ​ປະ​ເທດ​ນັບ​ຕັ້ງ​ແຕ່​ປີ 2014 ເປັນ​ຕົ້ນ​ມາ, ເວ​ລາ​ທີ່​ພວກ​ຕົວ​ແທນ​ຕິດ​ອາ​ວຸດ ແລະ ໄດ້​ຮັບ​ກາ​ນ​ຝຶກ​ຊ້ອມ​ໂດຍ ຣັດ​ເຊຍ ໃນ​ພາກ​ພື້ນ​ທີ່​ເອີ້ນ​ວ່າ ດອນ​ບາ​ສ ໄດ້​ພະ​ຍາ​ຍາມ​ທີ່​ຈະ​ແຍກ​ຕົນ​ອອກ​ຈາກ ຢູ​ເຄ​ຣນ ແລະ ລວມ​ເຂົ້າ​ກັບ ຣັດ​ເຊຍ. ຄວາມ​ພະ​ຍາ​ຍາມຫຼາຍ​ຄັ້ງ ​ເພື່ອ​ລະ​ງັບ​ສະ​ຖາ​ນະ​ການ​ດ້ວຍ​ການ​ທູດ, ທີ່​ເອີ້ນ​ວ່າຂໍ້​ຕົກ​ລົງ ມິງ​ສ໌, ບໍ່​ໄດ້​ສົ່ງ​ຜົນ​ໃຫ້​ເກີດ​ຂໍ້​ແກ້​ໄຂ​ໄລ​ຍະ​ຍາວ. “ຣັດ​ເຊຍ ບໍ່​ໄດ້​ຫົວ​ຊາ​ຕໍ່​ຄຳ​ໝັ້ນ​ສັນ​ຍາ​ທຸກ​ອັນ​ທີ່​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ໄດ້​ເຮັດ ໃນ​ຖາ​ນະ​ເປັນ​ຜູ້​ເຊັນ​ຂໍ້​ຕົກ​ລົງ ມິງ​ສ໌ ນັ້ນ,” ອີງ​ຕາມ​ການ​ກ່າວ​ຂອງ​ທູດ​ສຳ​ຮອງ ສະ​ຫະ​ລັດ ປະ​ຈຳ​ອົງ​ການ​ສະ​ຫະ​ປະ​ຊາ​ຊາດ, ທ່ານ ໂຣ​ເບີດ ວູດ.

ທ່ານກ່າວ​ວ່າ “ຣັດ​ເຊຍ, ແລະ ບໍ່​ມີ​ຄົນ​ອື່ນ​ໃດ, ແມ່ນ​ຮັບ​ຜິດ​ຊອບ​ສຳ​ລັບ​ສົງ​ຄາມ​ນີ້, ເຊິ່ງ​ໄດ້​ກໍ່​ໃຫ້​ເກີດ​ການນອງ​ເລືອດ​ຈຳ​ນວນຫຼາຍ​ໃນ​ທົດ​ສະ​ວັດ​ທີ່​ຜ່ານ​ມາ. ຣັດ​ເຊຍ ໄດ້​ບຸກ​ລຸກ​ແຫຼມ​ໄຄ​ຣ​ເມຍ​ຂອງ ຢູ​ເຄ​ຣນ ແລະ ພາກ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ​ຂອງ ຢູ​ເຄ​ຣນ. ພວກ​ເຂົາ​ໄດ້​ໃຫ້​ທຶນ, ຄວາມ​ພ້ອມ, ແລະ ນຳ​ພາ​ກອງ​ກຳ​ລັງ​ຕົວ​ແທນ​ໃນ​ການ​ພະ​ຍາ​ຍາມ​ທີ່​ຈະ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຂໍ້​ອ້າງ​ທຽມ​ເພື່ອ​ປ້ອງ​ກັນ​ຊາວ ຢູ​ເຄ​ຣນ ບໍ່​ໃຫ້​ໃຊ້​ສິດ​ທິ​ຂອງ​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ເພື່ອ​ຕັດ​ສິນ​ໃຈ​ເອງ.”

ບໍ່​ມີ​ການ​ບິດ​ເບືອນ​ຂໍ້​ມູນ ຫຼື ການ​ພະ​ຍາ​ຍາມ​ໃດໆ​ໂດຍ​ສະ​ຫະ​ພັນ ຣັດ​ເຊຍ ເພື່ອ​ຂຽນ​ຄືນ​ປະ​ຫວັດ​ສາດ, ຈະ​ສາ​ມາດ​ປ່ຽນ​ແປງ​ຂໍ້​ເທັດ​ຈິງ​ນັ້ນ, ອີງ​ຕາມ​ການ​ກ່າວ​ຂອງ​ເອກ​ອັກ​ຄະ​ລັດ​ຖະ​ທູດ ວູດ.

ທ່ານ​ກ່າວ​ວ່າ “ຣັດ​ເຊຍ ແມ່ນ ແລະ ມັກ​ຈະ​ເປັນ​ຜູ້​ຍຸ​ແຍ່​ຄົນ​ດຽວ​ຂອງ​ຄວາມ​ຂັດ​ແຍ້ງນີ້. ພວກ​ເຂົາ​ໄດ້​ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ໂດຍ​ກົງ​ໃນ​ການ​ເຈ​ລະ​ຈາ​ຂໍ້​ຕົກ​ລົງ ມິງ​ສ໌, ແລະ ຜູ້​ແທນ​ໂດຍ​ກົງ​ຂອງ​ພວກ​ເຂົາ​ໄດ້​ເຊັນ​ເອ​ກະ​ສານ​ສາມ​ສະ​ບັບ ​ທີ່​ຕັ້ງ​ຂໍ້​ຕົກ​ລົງ​ດັ່ງ​ກ່າວ​ໃນ​ປີ 2014 ແລະ 2015… ຣັດ​ເຊຍ ໄດ້​ຢືນ​ຢັນ​ຄືນ​ຢູ່ກອງ​ປະ​ຊຸມ​ສຸດຍອດ Normandy Four ໃນ​ປີ 2019 ທີ່​ວ່າ​ຂໍ້​ຕົກ​ລົງ​ມິງ​ສ໌ ທັງ​ໝົດ​ສາມ​ສະ​ບັບ ​ຍັງ​ຄົງ​ອີງ​ໃສ່​ຂະ​ບວນ​ການ​ສັນ​ຕິ​ພາບ.”

“ແລະ​ຕໍ່​ມາ ຣັດ​ເຊຍ ໄດ້​ເປີດ​ການ​ບຸກ​ລຸກ​ເຕັມ​ອັດ​ຕາ​ໃສ່​ປະ​ເທດ ຢູ​ເຄ​ຣນ ທີ່​ມີ​ອຳ​ນາດ​ອະ​ທິ​ປະ​ໄຕ,” ອີງ​ຕາມ​ການ​ກ່າວ​ ຂອງ​ເອກ​ອັກ​ຄະ​ລັດ​ຖະ​ທູດ ວູດ.

ທ່າ​ນ​ກ່າວ​ວ່າ “ໃນ​ຂະ​ນະ​ທີ່​ຜູ້​ເຊັນ​ຂໍ້​ຕົກ​ລົງ ມິງ​ສ໌ ອື່ນໆ​ໄດ້​ພະ​ຍາ​ຍາມ​ທີ່​ຈະ​ປະ​ຕິ​ບັດ​ຄຳ​ໝັ້ນ​ສັນ​ຍາ​ຂອງ​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ດ້ວຍ​ຄວາມ​ຈິງ​ໃຈ​ນັ້ນ, ປະ​ທາ​ນາ​ທິ​ບໍ​ດີ ປູ​ຕິນ ໄດ້​ປະ​ຕິ​ເສດ​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ເພື່ອ​ຄວາມ​ໂລບ​ມາກ​ໂລ​ພາ​ ທີ່​ເປັນ​ຕາ​ຢ້ານ.”

“ຈຸດ​ປະ​ສົງ​ສູງ​ສຸດ​ຂອງ ຣັດ​ເຊຍ​ແມ່ນ​ຍັງ​ຄົງ​ເປັນ​ການ​ເອົາ​ຊະ​ນະ ຢູ​ເຄ​ຣນ ຢ່າງ​ເຕັມ​ທີ່ ແລະ ປະ​ຕິ​ເສດ​ການ​ມີ​ຢູ່​ຂອງ​ເອ​ກະ​ລັກ​ທີ່ພິ​ເສດ​ຂອງ​ຊາວ ຢູ​ເຄ​ຣນ. ຈຸດ​ປະ​ສົງ​ພື້ນ​ຖານ​ຂອງ​ຂໍ້​ຕົກ​ລົງ ມິງ​ສ໌, ດັ່ງ​ທີ່​ໄດ້​ອະ​ທິ​ບາຍ​ໂດຍ​ຜູ້​ເຊັນ​ທັງ​ໝົດ​ນັ້ນ, ແມ່ນ​ເພື່ອ​ລວມ​ເອົາ​ເຂດ​ຄວາມ​ຂັດ​ແຍ້ງ​ທັງ​ໝົດ​ມາ​ໃຫ້ ຢູ​ເຄ​ຣນ ແລະ ຟື້ນ​ຟູ​ດິນ​ແດນ​ທີ່​ມີ​ອະ​ທິ​ປະ​ໄຕ​ຂອງ ຢູ​ເຄ​ຣນ. ແຕ່ ຣັດ​ເຊຍ ບໍ່​ໄດ້​ມີ​ຄວາມ​ສົນ​ໃຈ​ໃນ​ສັນ​ຕິ​ພາບ.”

ພວກ​ເຮົາ​ໄດ້​ຮຽນ​ຮູ້​ຈາກ​ການ​ພັ​ງ​ທະ​ລາຍ​ຂອງ​ຂໍ້​ຕົກ​ລົງ​ມິງ​ສ໌ ທີ່​ຂໍ້​ຕົກ​ລົງ​ສັນ​ຕິ​ພາບ​ຢ່າງ​ດຽວ​ຈະ​ບໍ່​ສິ້ນ​ສຸດ​ຄວາມ​ຮຸນ​ແຮງ, ເພາະ​ວ່າ ຣັດ​ເຊຍ ບໍ່​ໄດ້​ມີ​ຄວາມ​ສົນ​ໃຈ​ໃນ​ການ​ປະ​ຕິ​ບັດ​ຕາມ​ກົດ​ໝາຍ​ສາ​ກົນ.

ທ່ານ​ກ່າວ​ວ່າ “ກາ​ນ​ຕັດ​ສິນ​ໃຈ​ຂອງ​ທ່ານ ປູ​ຕິນ ເພື່ອ​ເປີດ​ສົງ​ຄາມ​ທີ່ບໍ່​ໄດ້​ຖືກ​ຍຸ​ແຍ່ ແລະ ບໍ່​ມີ​ເຫດ​ຜົນ​ຕໍ່​ປະ​ເທດເພື່ອນ​ບ້ານ​ຂອງ​ທ່ານ ໄດ້​ເຮັດ​ໃຫ້​ຂໍ້​ຕົກ​ລົງ ມິງ​ສ໌ ເປັນ​ໂມ​ຄະ​ຢ່າງ​ເຕັມ​ທີ່ ແລະ ຕະຫຼອດ​ໄປ. ສະ​ຫະ​ລັດ ຮຽກ​ຮ້ອງ​ໃຫ້ ຣັດ​ເຊຍ ຢຸດ​ການ​ໂຈມ​ຕີ​ຢ່າງບໍ່​ລົດ​ລະ​ຕໍ່ ຢູ​ເຄ​ຣນ ແລະ ປະ​ຊາ​ຊົນ​ຂອງ​ເຂົາ​ເຈົ້າ, ຈົ່ງ​ຖອນກອງ​ກຳ​ລັງ​ຂອງ​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ອອກ​ຈາກ​ດິນ​ແດນ​ຂອງ ຢູ​ເຄ​ຣນ ແລະ ສິ້ນ​ສຸດ​ສົງ​ຄາມ​ທີ່​ໂຫດ​ຮ້າຍນີ້ມື້ນີ້.”