តទៅនេះ គឺជាបទវិចារណកថាដែលឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីទស្សនៈរបស់រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក
កាលពីថ្ងៃទី ១៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកលោក Joe Biden បានប្រកាសអំពីការវិវឌ្ឍដ៏ធំមួយនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសុខត្រីភាគីឆ្នាំ ២០២១ ដែលគេស្គាល់ថា កិច្ចព្រមព្រៀង AUKUS។ លោកប្រកាសដូច្នេះ នៅពេលដែលមានវត្តមាននាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលី និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីចក្រភពអង់គ្លេសនៅក្បែរលោក។
អ្នកស្រី Bonnie Jankins រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកទទួលបន្ទុកកិច្ចការគ្រប់គ្រងសព្វាវុធនិងសន្តិសុខអន្តរជាតិ បានពន្យល់នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍មួយកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា៖ «កិច្ចព្រមព្រៀង AUKUS គឺជាភាពជាដៃគូរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក ចក្រភពអង់គ្លេស និងប្រទេសអូស្ត្រាលី ហើយចំណុចសំខាន់មួយនៃភាពជាដៃគូនេះគឺការពង្រឹងសន្តិភាពនិងសន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់ [ឥណ្ឌូ] ប៉ាស៊ីហ្វិក»។
អ្នកស្រីថ្លែងដូច្នេះថា៖ «សសរស្តម្ភទីមួយគឺថា សហរដ្ឋអាមេរិកនិងចក្រភពអង់គ្លេសជួយផ្ដល់ដល់ប្រទេសអូស្ត្រាលីនូវនាវាមុជទឹកដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ»។
អ្នកស្រីបានបន្តថា៖ «សសរស្ដម្ភទីពីរគឺការធ្វើការជាមួយនឹងបណ្ដាប្រទេសផ្សេងទៀតពាក់ព័ន្ធនឹងការព្យាយាមលើកកម្ពស់បច្ចេកវិទ្យាទំនើប ដែលបច្ចកវិទ្យាទាំងនេះរួមមានអ្វីៗទាំងអស់តាំងពីបច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិតនិងស្វ័យភាព សមត្ថភាពក្រោមសមុទ្រ [សមត្ថភាព] ទំនើបខាងដែនអ៊ីនធឺណិត សមត្ថភាពបែបកង់ទិក សមត្ថភាពនៃអាវុធលឿនជាងសំឡេងនិងសមត្ថភាពប្រឆាំងនឹងអាវុធលឿនជាងសំឡេង និងសង្គ្រាមអេឡិចត្រូនិកជាដើម»។
អ្នកស្រីរដ្ឋលេខាធិការ Jenkins បានកត់សម្គាល់ថា នាវាមុជទឹកដែលដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរបានដំណើរការនៅក្នុងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកអស់រយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍មកហើយ។
អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖ «សហរដ្ឋអាមេរិកនិងចក្រភពអង់គ្លេសមាននាវាមុជទឹកដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរអស់រយៈពេលជាង ៦០ ឆ្នាំមកហើយ។ ...ប្រទេសផ្សេងទៀតក៏បានប្រើនាវាមុជទឹកដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរនេះផងដែរដូចជាសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ប្រទេសរុស្ស៊ី ឥណ្ឌា និងបារាំងជាដើម»។
អ្នកស្រីរដ្ឋលេខាធិការ Jenkins បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ទោះបីជានាវាមុជទឹកទាំងនេះដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរក៏ដោយ «ក៏នាវាទាំងនេះបំពាក់អាវុធធម្មតាតែប៉ុណ្ណោះ»។
អ្នកស្រីបានលើកឡើងដូច្នេះថា៖ «ដៃគូទាំង ៣ នៃកិច្ចព្រមព្រៀង AUKUS នេះគឺជាសមាជិកនៃសន្ធិសញ្ញាគ្មានការរីកសាយភាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។ ...អូស្ត្រាលីគឺជាសមាជិកដែលមិនមែនជាប្រទេសមានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។ ប្រទេសនេះតាំងចិត្តធ្វើជាប្រទេសដែលគ្មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។ ...ប្រទេសនេះនឹងមិនផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរទេ»។
អ្នកស្រីរដ្ឋលេខាធិការ Jenkins បាននិយាយថា ជាការពិត តាំងពីការប្រកាសដំបូងនៃភាពជាដៃគូ AUKUS នេះមក លោកប្រធានាធិបតី Biden បានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា ការមិនរីកសាយភាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរគឺជាអាទិភាពកំពូលមួយ។
ដៃគូទាំង ៣ នៃកិច្ចព្រមព្រៀង AUKUS នេះបានធ្វើដំណើរទៅកាន់ទីក្រុងវីយែន ប្រទេសអូទ្រីសជាប្រចាំដើម្បីជួបប្រជុំជាមួយនឹងមន្ត្រីទីភ្នាក់ងារថាមពលបរមាណូអន្តរជាតិ (IAEA) ដើម្បីធានាថា កិច្ចព្រមព្រៀង AUKUS គឺបំពេញតាមកាតព្វកិច្ចរបស់ដៃគូនានានៅក្រោមសន្ធិសញ្ញាមិនរីកសាយភាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរនិងកំណត់នូវស្ដង់ដារខ្ពស់បំផុតនៃការមិនរីកសាយភាយអាវុធ។
អ្នកស្រីរដ្ឋលេខាធិការ Jenkins បានគូសបញ្ជាក់ថា «សតវត្សរ៍ទី ២១ នឹងពិតជាត្រូវកំណត់ដោយតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក»។
អ្នកស្រីបានមានប្រសាសន៍ដូច្នេះថា៖ «នៅពេលឥឡូវនេះ វាពិតជាសំខាន់ដែលថាយើងធ្វើទំនើបកម្មសម្ព័ន្ធភាពរបស់យើងជាមួយនឹងដៃគូនានានៅក្នុងតំបន់...ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រាកដថាអនាគតត្រូវបានពង្រឹងឡើងទាក់ទិននឹងបញ្ហាសន្តិភាពនិងសន្តិសុខ»។
អ្នកស្រីបានបន្ថែមថា៖ «យើងក៏មើលឃើញរឿងនេះថាជាឱកាសមួយផងដែរសម្រាប់អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនិងអ្នកដែលស្ថិតនៅក្នុងឧស្សាហកម្មនេះ ក៏ដូចជាពលទាហានជើងទឹកផងដែរ ដើម្បីធ្វើការរួមគ្នានិងអភិវឌ្ឍសមត្ថភាព [រួម] របស់ពួកគេនិងបច្ចេកវិទ្យាដែលជំរុញឱ្យសម្រេចបាននូវគោលបំណងនេះ»៕
បទវិចារណកថា៖ ការរក្សាតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកឱ្យមានសន្តិភាពនិងសន្តិសុខ
