ABD’nin 39. Başkanı Jimmy Carter, 29 Aralık 2024'te Georgia eyaletinin Plains kentindeki evinde, 100 yaşında hayatını kaybetti. Carter’ın 77 yıllık eşi Rosalynn 2023 yılında yaşamını yitirmişti.
Başkan Carter'ın kamu alanındaki kariyeri 1943 yılında ABD Deniz Harp Akademisi'nde öğrenci olarak başladı. Daha sonra elit nükleer denizaltı programına katılmak üzere seçilmeden önce hem Atlantik hem de Pasifik filolarında görev yaptı.
Georgia doğumlu ve Demokrat olan Carter, 1970 yılında kendi eyaletinin valisi seçildi.
Cumhuriyetçi Gerald Ford'u yenerek 1976 başkanlık seçimlerine aday oldu ve kazandı.
Carter, 1980'de ikinci dönemi için girdiği seçim yarışında Ronald Reagan'a karşı kaybetti. Carter’ın sadece bir dönem başkanlık görevi yaparak ikinci dönem yarışını kazanamaması, büyük ölçüde, İranlı İslamcılar tarafından esir alınan 52 Amerikalı rehinenin serbest bırakılmasını sağlayamamasının sonucu olarak yorumlandı.
Carter’ın başkanlığının en önemli olaylarından biri, İsrail ve Mısır arasında arabuluculuk yaptığı tarihi bir barış anlaşması olan 1978 Camp David Anlaşması’ydı. Anlaşma, Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat ve İsrail Başbakanı Menachem Begin'in 1978 yılında Nobel Barış Ödülü'nü kazanmasının da önünü açtı.
Oval Ofis'ten ayrıldığında sadece 56 yaşında olan Carter, sonraki kırk yılını küresel çapta saygı kazandığı insani yardım çalışmalarına odaklanarak geçirdi.
Yıllarca, eşi Roslynn ile birlikte kar amacı gütmeyen ‘Habitat for Humanity’ kuruluşunda, imkanları kısıtlı olan kişiler için ev inşa etmek üzere gönüllü olarak çalıştı. Hayatını Hristiyanlık’a adamış olan Carter, Plains'teki kilisede uzun yıllar boyunca pazar okulu öğretmenliği de yaptı.
Carter, başkanlığının ardından, başta kendisi ve eski First Lady'nin 1982 yılında Atlanta'daki Emory Üniversitesi'nde kurduğu Carter Merkezi aracılığıyla, çatışmalara barışçıl çözümler getirmesi, demokrasi ve insan haklarını geliştirmesi nedeniyle dünya çapında tanındı.
Carter, Etiyopya, Eritre, Bosna ve Haiti gibi yerlerde insan hakları ve barışı teşvik etme çabalarından dolayı 2002 yılında Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü.
Başkan Joe Biden eski Başkan Carter'ı “iyi bir insan ve cesaret, umut, iyimserlik sahibi bir kişi” olarak övdü.
Biden, Carter ile ilgili açıklamasında, “Merhameti ve ahlaki berraklığıyla hastalıkların kökünü kazımak, barışı tesis etmek, medeni hakları ve insan haklarını ilerletmek, özgür ve adil seçimleri teşvik etmek, evsizleri barındırmak ve her zaman aramızdaki en azınlık olanları savunmak için çalıştı. Dünyanın dört bir yanındaki insanların hayatlarını kurtardı, yardım etti ve değiştirdi” dedi.
Bu, ABD yönetiminin görüşlerini yansıtan bir yazıdır.
ABD’nin 39’uncu Başkanı Jimmy Carter’ın ölümü
