2023, bir El Nino yılı, yani doğu Pasifik Okyanusu’ndaki normal hava koşullarının yüzey sularının aşırı ısınmasıyla bozulduğu bir yıl. El Nino her iki ila on senede bir tekrarlanıyor ve dünyanın her tarafındaki hava koşullarını etkiliyor.
Pratik anlamda bu ne demek?
ABD Dışişleri Bakanlığı Küresel Gıda Güvenliği Özel Temsilcisi Dr. Cary Fowler, “Genel olarak, El Nino’nun olduğu durumlarda ekonomik büyümede küresel çapta küçülmeler meydana geliyor ve bu da yıllarca sürecek şekilde ülkeler düzeyinde etkili oluyor. Ayrıca buğday, pirinç ve mısır gibi önemli temel gıda ürünlerinin üretiminde küresel düşüşler kaydediliyor” dedi.
Dr. Fowler şöyle devam etti: “Halihazırda, Peru kıyıları açıklarındaki balıkçılıkta düşüşler görüyoruz. Nitekim Peru, geçenlerde, birinci mevsim için ançüez avının askıya alındığını açıkladı. Bundan önce bunu en son olarak önceki El Nino’da, 2014-2015 döneminde yapmışlardı.”
Dr. Fowler, bunun önemli olduğunu, çünkü ançüezin hayvan yemi ve balık yemeğinin önemli bir içeriği olduğunu ifade etti. Bundaki düşüş bir domino etkisi yaratıp, daha yüksek fiyatlara ve neticede, 1970’li yılların başlarında gördüğümüz gibi, küresel bir gıda krizine yol açabilir.
Dr. Fowler, “El Nino ayrıca, sorunun yükselişe geçişi ile de ilintili. Tehdit artırıcı … Afrika’da ihtilaf ihtimalini iki katına çıkardığı gibi, 1950’den bu yana orada görülen ihtilafların yüzde 20’sinden fazlasında önemli rolü oldu” dedi.
Dr. Fowler şöyle devam etti: “Hava durumunu bir gecede değiştiremeyiz, ancak ABD Dışişleri Bakanlığı, bazı programlar bakımından, örneğin dünyanın bu El Nino’ya ve gelecekteki El Ninolara nasıl yanıt verebileceği konusunda katalizör oldu.”
Bu programlar arasında örneğin, Afrika’daki geleneksel ve yerel ekinlerin iklimi değişmiş bir dünyada ne durumda olabileceğini araştıran Uyarlanmış Ürünler ve Topraklar projesi veya USAID’nin kuraklığa dayanıklı mısırı Güney Afrika’da milyonlarca çiftliğe götüren Afrika’daki çok ülke kapsamlı projesi bulunuyor.
Dr. Fowler, Amerika Birleşik Devletleri hükümetinin, dışışleri bakanlığı araclığıyla gıda güvenliği açısından çok daha fazla potansiyele sahip Afrika’dan başlayarak, geleneksel ve yerel ekinlere daha fazla ilgi çekmek ve daha fazla yatırım yapılmasını sağlamak için, Afrika Birliği ve BM Gıda ve Kalkınma Teşkilatı ile ortak hareket ettiğini söyledi.
Dr Fowler, “Gıda güvenliğinin temel prensipleri sağlıklı, verimli topraklar ve … gerek hava ve gerek pazarlama koşullarına uygun ekinlerdir” dedi.