ABD'nin İran Özel Temsilciliği sosyal medya platformu X'te "Rıza Rasai'nin İran rejimi tarafından idam edilmesini ve dünyanın dikkatini devam eden insan hakları ihlallerinden uzaklaştırmaya çalışmasını şiddetle kınıyoruz" dedi.
Otuzdört yaşındaki Rıza Rasai, İran'daki Kürt ve Yarsan topluluklarındandı. 2022'deki hükümet karşıtı protestolar sırasında Kirmanşah vilayetinde tutuklandı. Bu protestolar, İran'ın zorunlu başörtüsü yasasını ihlal ettiği gerekçesiyle gözaltına alınan İranlı genç bir Kürt kadın olan Mahsa Amini'nin nezarethanede ölümünün ardından tüm ülkeye yayılan Kadın, Yaşam, Özgürlük hareketinin bir parçasıydı. Bunu takip eden protestolar sırasında yaklaşık 18 bin kişinin tutuklandığı ve yüzlerce kişinin de öldürüldüğü bildirildi. Rasai, İran Devrim Muhafızları'nın bir üyesinin öldürülmesine karışmakla suçlandı ve 2023 yılının Ekim ayında idama mahkum edildi. Uluslararası Af Örgütü ve diğer insan hakları örgütleri Rasai'nin yargılamasının büyük ölçüde adaletsiz olduğunu, işkence ve kötü muameleye maruz kaldığını iddia ediyor.
Rasai'nin 6 Ağustos'ta idam edilmesiyle birlikte Kadın, Yaşam, Özgürlük protestoları sırasında işledikleri iddia edilen suçlar nedeniyle idam edilenlerin sayısı 10'a yükseldi. Rasai'nin idamı, BM İnsan Hakları Konseyi'nin Bağımsız Uluslararası İran Hakkında Gerçeği Araştırma Misyonu'nun bu husustaki raporunu yayınlamasından bir gün sonra gerçekleşti. Misyona göre, İran devletinin 2022'den bu yana protestoculara yönelik baskıları, başta Kürt ve Beluç azınlıklar olmak üzere İran'daki etnik ve dini azınlıkları orantısız bir şekilde etkiledi.
Raporda, ağırlıklı olarak etnik ve dini azınlıkların yaşadığı İran'ın sınır şehirlerinde önceden var olan güvenlik mevcudiyetinin, "hareketin başlamasından hemen sonra askerileştirilmiş bir müdahale başlatmak dahil olmak üzere, hükümetin Eylül 2022 protestolarını bastırması için elverişli bir ortam yarattığı" kaydedildi. Raporda, "Azınlık mensuplarının haklarına yönelik ihlalleri 2022 Eylül ayındaki protestolar bağlamında daha da artmıştır ve Misyon bunlardan bazılarının insanlığa karşı suç teşkil ettiğini saptamış bulunmaktadır" denildi. Raporda, bu suçları işleyenlerin sorumlu tutulmamasından üzüntü duyulduğu kaydedildi.
Rıza Rasai, bilinen en son kurban ve İran'ın azınlık topluluklarının temel hakları olan ifade ve örgütlenme özgürlüğünü kullandıktan sonra idam edilen en son üyesi. İran Özel Temsilci Ofisi raporunda şu ifadeler de yer aldı: "Tahran'ın Kadın, Yaşam, Özgürlük protestocularına karşı – sahte yargılamalar ve zorlama itirafların ardından - ölüm cezasını uygulamaya devam etmesi kınanmalı. İran rejiminin önemli insan hakları ihlalleri konusunda hesap vermesini sağlamaya kararlıyız."
Bu, ABD hükümetinin görüşlerini yansıtan bir yazıdır.