Özgür ve demokratik bir toplum, güçlü, özgür ve bağımsız bir basın olmadan var olamaz. Çünkü gazeteciler, hükümetlerin aldatmaca ve yolsuzluklar dahil demokratik kurumları zayıflatan ya da yokeden eylem ve uygulamalarını sürekli olarak ve etkili bir şekilde açığa çıkarırlar; halkı bilgilendirirler. Bu şekilde de hükümetleri ve siyasi güçleri dürüst kalmaya zorlarlar.
Bilgi akışını kontrol etmeye ve hoşlarına gitmeyen ya da eleştiri içerikli haberleri ortadan kaldırmaya çalışan devlet yetkilileri ile otoriter lider ve hükümetlerden yana olan devlet dışı aktörler, uzun bir süredir bağımsız medyayı susturma amacıyla geniş kapsamlı ve çoğu kez de zalim kampanyalar yürütüyor. Gazeteciler, editörler, yayıncılar ve diğer basın çalışanları taciz ediliyor, asılsız suçlamalarla iftiraya uğruyor, tutuklanıyor, fiziksel saldırılara maruz kalıyor ve hatta öldürülüyor.
Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütüne göre, son 10 yılda dünya çapında yaklaşık 1,100 gazeteci öldürüldü. 2022 yılının başından bu yana 26 gazeteci ve 2 basın çalışanının öldürüldüğü kayıtlara geçti; 460 gazeteci ve 18 basın çalışanı gözaltına alındı.
Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi ABD Temsilcisi Lisa Carty, “ABD, dünyanın birçok yerinde gazetecileri hedef alan tacizlerden dolayı hala derin bir endişe içinde” ifadelerini kullandı.
Bu yıl, özellikle Rusya ve Ukrayna’da Rusya’nın kontrolu altındaki bölgelerdeki gazetecilerin güvenliği ve çalışma koşulları oldukça sorunlu.
“En az 7 gazeteci, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı provokasyon olmaksızın ve yersiz açtığı savaşla ilgili haber yaparken öldürüldü. Ukrayna’da Rusya’nın kontrolundaki bölgelerde en az 21 gazetecinin de haksız bir şekilde gözaltına alındığı belirtiliyor ve bu gazetecilerin son durumu bilinmiyor. Bu rakamlar buz kütlesinin sadece görünen ucu olabilir. Bu, aynı zamanda da Rus hükümetinin, savaşla ilgili doğru haberlerden korktuğunun altını çiziyor” diyen Carty, BM Güvenlik Konseyi’nin gazetecilerin korunmasıyla ilgili oturumunda yaptığı konuşmada “gazeteci kadınların tehdit ve saldırılardan orantısız bir şekilde etkilendiğine” de dikkat çekerek bu tehditlerin erkek gazetecilerin karşılaştıklarından “daha cinsiyet içerikli” olduğunu ve internet ortamında da hızla yayıldığını belirtti.
“ABD gazeteciler ve basın çalışanlarına yönelik tüm tehdit, taciz ve şiddeti kınıyor” diyen Carty, “Özgür ve bağımsız bir basın demokrasi için temel unsurdur; bilgi ve fikirlerin özgür bir şekilde aktarılmasında, yolsuzlukla mücadelede ve hükümetlerin daha sorumlu ve şeffaf olmasını sağlamada çok elzem bir yol oynar” şeklinde konuştu.