ئەم وتارەی لە دەنگی ئەمەریکا بڵاوکراوەتەوە ڕاوبۆچوونی حکومەتی ئەمەریکایە
27 ی مانگی یەک ، ئەو ڕۆژەیە کە تێدا لە ساڵی 1945 ناوەندی ئاوشڤیتز – بیرکیناو بۆ دەستبەسەکردن و مەرگ ئازادکرا و وەک ڕۆژی نێودەوڵەتی بۆ یادکردنەوەی هۆلۆکۆست یاد دەکرێتەوە.
لەسەر بناغەی پەیکەرێکی ڕەشی لە بەردی گرانێت دروستکراو لە باڵتیمۆر وتەیەکەی هەرە بەناوبانگی جۆرج سانتایانای لەسەر هەڵکەندراوە بۆ یادەوەری هۆلۆکۆست، دەڵێت " ئەوانەی ڕابردوویان لەبیر نایەت ، مەحکوومن بە دووبارەکردنەوەی ." هەربۆیە 27 ی مانگی یەک ، ئەو ڕۆژەیە کە تێدا لە ساڵی 1945 ناوەندی ئاوشڤیتز – بیرکیناو بۆ دەستبەسەکردن و مەرگ ئازادکرا و وەک ڕۆژی نێودەوڵەتی بۆ یادکردنەوەی هۆلۆکۆست یاد دەکرێتەوە.
هۆلۆکۆست ئەنجامی دوا چارەسەری ئەڵمانیای نازی بوو بۆ ئەوەی پێیان دەگوت " کێشەی جوو" – کە هەوڵێکی سیستیماتیکی بوو بۆ لەناوبردنی جووی ئەوروپایی .
ئەوە لە هەوڵی نازییەکان بۆ جەنگ جیابوو. لە ڕاستیدا " دوا چارەسەر " زۆر جار بەسەر هەوڵی جەنگەدا زاڵبوو ئەوەش وێڕای ئەوپەڕی پێویستی بۆ سەربازان و کەرەستە لە بەرەکانی پێشەوەی جەنگ ، بەڵام هیچ لە ئەرکەکانی کەمپی مەرگ نەخرانە خزمەتی جەنگەکەوە . لە کۆتاییدا " دوا چارەسەر " کوشتنی 6 ملیۆن جووی لێکەوتەوە .
لەمڕۆدا لەو دەمەی ڕووداوە ترسناکەکانی جەنگی دووەمی جیهانی دێنەوە یاد ، هاوکات لە زۆرێک لە وڵاتان نکوڵیکردن و شێواندنی هۆڵۆکۆست لە هەڵکشاندایە .
خاتوو ئێڵن جێرمان ، نێردەی تایبەت بۆ مەسەلەکانی هۆڵۆکۆست لە بیرۆی کاروباری ئەوروپایی و ئاسیایی گوتی " ئەوە پێدەچێت مایەی بڕاوپێکردن نەبێت کە پتر لە 75 ساڵ دوای کۆتاییهاتنی جەنگی دووەمی جیهان و هۆلۆکۆست ، خەڵک هێشتا نکۆڵی لە ڕاستیەکانی جینۆسیادەکە دەکەن و دەیان شێوێنن . ناوبراو گوتیشی " ئێمە ژمارەیەکی زۆرمان لە بەڵگە و گەواهیدانی چڕی زیندووماوان و هەروەها شایەت حاڵانمان هەیە، لەوانەی کەمپەکانی دەستبەسەرکردن و مارگیان ئازادکرد ، کەچی هێشتا نکۆڵیکردن لە هۆڵۆکۆست و شێواندنی بەردەوامن."
هاوبەندی نێودەوڵەتی بۆ یادەوەری هۆلۆکۆست دەڵێت " نکۆڵیکردن لە هۆلۆکۆست هەوڵدەدات مێژووی هۆلۆکۆست بسڕێتەوە . بەو کارەش ، هەوڵدەدات ڕەوایی بە نازییەت و دژە جوو بدات . شێواندنی هۆلۆکۆست دان بە لایەنەکانی پەیوەست بە هۆلۆکۆست وەک واقیعدا دەنێت ، لەگەڵ ئەوەشدا پاساوی پێدەدات و لە بەهای کەمدەکاتەوە یان هۆلۆکۆست بە خراپی دەخاتە ڕوو ئەوەش لە ڕێی جۆراوجۆرەوە و هەروەها لە ڕێی میدیا جۆراوجۆرەوە."
خاتوو ئێڵن جێرمان ، نێردەی تایبەت گوتی" بەرەنگاربوونەوەی نکۆڵیکردن لە هۆلۆکۆست و شێواندنی گرنگە لەبەر ئەوەی هەموو هەوڵەکان بۆ کەمکردنەوە لە ڕووداوەکە یان پەرەدەپۆشکردنی ڕاستیەکانی ئەوەی ڕوویدا و ئەوەشی تێوەگلابوو دەبێتە سووکایەتیکردن بە قوربانیەکان و هەروەها زیندووماوانی هۆلۆکۆست . گوتیشی گرنگە چونکە ئەوە زیاتر درێژە بە دژایەتیکردنی سامیزم دەدات هەروەها گرنگیشە لەبەر ئەوەی دەشتوانێت ئاگری توندڕەوی شەڕەنگێز خۆشبکات ."
خاتوو ئێڵن جێرمان ، نێردەی تایبەت گوتی " بەرەنگاربوونەوەی نکۆڵیکردن لە هۆلۆکۆست و شێواندنی گرنگە لەبەر ئەوەی هەڕەشە لە تواناکانمان دەکەن بۆ تێگەیشتن و فێربوون لە مێژووی هۆلۆکۆست."
"هەرگیز دووبارە نەبوونەوەی هۆلۆکۆست یەکێکە لە هەرە وانە گرنگەکانی ئەخلاق ئەوەی جیهان دەتوانێت لە هۆلۆکۆستەوە فێری ببێت ."