Rusya’nın Ukrayna sınırındaki geniş çaplı askeri mevzilenmesi ve Rusya ile Kuzey Atlantik İttifakı NATO üyelerinin krizi sonlandırmak için yaptıkları diplomatik görüşmeler sırasında ortaya çıkan önemli anlaşmazlık konularından biri Ukrayna ve diğer Doğu Avrupa ülkelerinin NATO’ya katılması.
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, ABD ve Rusya arasındaki Stratejik İstikrar Diyaloğu temaslarının sona ermesinin ardından ‘‘Ukrayna’nın gelecekte NATO’ya asla katılmaması çok önemli. Ukrayna da Gürcistan da NATO üyesi olmamalı’’ dedi.
ABD heyetine başkanlık eden Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman, bu konunun ‘‘talihsiz’’ bir başlangıç olduğunu söyledi. Sherman, ‘‘Kimsenin NATO ittifakının her zaman merkezinde olan ‘Açık Kapı Politikasını’ engellemesine izin vermeyeceğiz. Açıkça söyledik. Başka ülkeler adına karar vermeyiz.NATO İttifakı'na üyelik konusunda, herhangi bir ülkenin başka bir ülkeyi veto etmesini kabul etmeyeceğiz’’ dedi.
Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise geçen hafta yapılan bir dizi diplomatik temasın ardındanRusya’nın NATO’nun genişlemesini sınırlandırma çabasını ‘‘hatalı bir söylem’’ olarak değerlendirdi.
‘‘NATO hiçbir zaman yeni üye almama sözü vermedi’’ diyen Blinken, ‘‘İttifak, bunu asla yapamaz ve yapmayacak. ‘Açık kapı politikası’ NATO’yu oluşturan 1949 Kuzey Atlantik Antlaşması’nın temel maddelerinden biridir. İttifak üyeliği her zaman NATO ile üye olmak isteyen ülkeler arasında bir karar olmuştur, başkasının kararı değil” diye konuştu.
Dışişleri Bakanı Blinken, 1999 yılında İstanbul’da imzalanan Avrupa Güvenliği Sözleşmesi’nde Rusya’nın ülkelerin ittifaklar da dahil olmak üzere kendi güvenlik düzenlemelerini seçme veya değiştirme hakkını onayladığını hatırlattı.
Bakan Blinken ‘‘Rusya şimdi hem ABD'den hem de NATO'dan Orta ve Doğu Avrupa'daki müttefiklerin topraklarındaki NATO güçlerini geri çekmek ve Ukrayna'nın NATO'ya katılmasını yasaklamak için anlaşmalar imzalamasını istiyor” dedi.
Son televizyon röportajında Blinken, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in hedeflerinden birinin ‘‘Daha önce Sovyetler Birliği'nin parçası olan ülkeler üzerinde nüfuzunu yeniden kullanmak’’ olduğunu söyledi ve ‘‘Bu kabul edilemez. Bu bir istikrarsızlık formülüydü. Dünyayı savaşlara sürükleyen bir formüldü. Buna geri dönmeyeceğiz’’ dedi.