امپاکس، که قبلاً به نام مانکیپاکس (آبله میمون) شناخته میشد، یک بیماری ویروسی است که به گونهٔ بومی در مرکز و غرب افریقا شایع است. این یک بیماری زونوتیک است، به این معنی که از بین حیوان و انسان شایع است. این بیماری از طریق تماس نزدیک فزیکی انتشار مییابد.
دو نوع این ویروس وجود دارد، شکل یک و شکل دو. شکل دوم این ویروس عموماً سبب بیماری خفیف شده و اکثر افراد مبتلا به آن بدون تداوی شفایاب میشوند.
اما، شکل یک این ویروس بسیار جدی است. میزان مرگ و میر ناشی از آن سه تا چهار درصد است، اما مواردی هم شناسایی شده است که این شکل ویروس تا ۱۰ درصد مبتلایان خود را از بین برده است.
شیوع جهانی امپاکس شکل دوم در سال ۲۰۲۲ آغاز شد و تا کنون ادامه دارد. سپس، در اوایل امسال، شکل جدید کشندهتر، امپاکس۱ از جمهوری دموکراتیک کانگو منشا گرفت.
در ۱۴ اگست، سازمان جهانی صحت شیوع امپاکس۱ را، به ویژه در جمهوری دموکراتیک کانگو، به عنوان حالت اضطراری صحی جهانی اعلام کرد. چندین مورد شکل جدید این بیماری در میان کودکان و بزرگسالان در بیش از ده کشور، به شمول بروندی، کینیا، رواندا و یوگاندا، که همسایگان جمهوری دموکراتیک کانگو اند، تایید شد.
ویروس امپاکس عضو خانوادهای از ویروسها است که ویروس چیچک نیز متعلق به آن است و واکسینهای چیچک در مقابله با امپاکس۱ موثر ثابت شده اند. به این معنا که بزرگسالان، به ویژه کسانی که بیش از ۵۰ سال عمر دارند و در مقابل چیچک واکسین شده اند، ممکن تا حدی در برابر امپاکس معافیت داشته باشند. اما این امر در قسمت کودکان و افراد جوانتر که بزرگترین گروه جمعیتی را در کشورهای جنوب صحرای افریقا تشکیل میدهند، صدق نمیکند.
سازمان جهانی صحت پیشبینی کرده است که مبلغ ۱۵ میلیون دالر برای آغاز تلاشها جهت مقابله با امپاکس نیاز است. ایالات متحده در این راستا گام نهاده است. به تاریخ ۲۰ اگست، حکومت ایالات متحده اعلام کرد که از طریق ادارهٔ ایالات متحده برای انکشاف بینالمللی (یواسایآیدی) مبلغ ۳۵ میلیون دالر برای مساعدتهای اضطراری صحی به منظور تقویت تلاشها برای جلوگیری از شیوع شکل ۱ امپاکس، سهم میگیرد. با این تعهد جدید، مجموع سهم حکومت ایالات متحده برای پاسخگویی به شیوع امپاکس۱ به بیش از ۵۵ میلیون دالر میرسد.
به عنوان بخشی از این بستۀ مساعدتی، جمهوری دموکراتیک کانگو، که متاثرترین کشور در برابر امپاکس است، ۵۰ هزار دوز واکسین جینیوس امپاکس و نیز منابع برای حمایت از آمادگی واکسین و انتقال آن را دریافت خواهد کرد.
ایالات متحده به پاسخ جامع و همه جانبهٔ دولت به شیوع رو به رشد این ویروس متعهد باقی مانده و از دیگر کمککنندگان میخواهد تا با این تلاشهای حیاتی بپیوندند.