12 ጥቅምቲ 1492 ብክሪስተፈር ኮሎምበስ ዝተመርሓ ሰለስት መራኽብ ስፓኒሽ ኣብቲ ሎሚ ባሃማስ ተባሂሉ ዝፅዋዕ ደሴት ዝዓረፋሉ እዩ። ዓመታዊ ዝኽሪ ናይቲ ፍፃመ ኣብ ኣሜሪካ በቢዓመቱ መዓልቲ ኮሎምበስ ተባሂሉ ይኽበር። እዛ ዕለት ንዓለም ለኻዊ ልውውጣት ምግቢ፣ እንሰሳት፣ ኣትክልቲ፣ ሰባትን ሕማማትን ከይተረፈ መበገሲት ኮይና ነቲ ሎሚ ኮሎምቢያዊ ልውውጥ እናተባህለ ዝፍለጥ መበገሲ ዕለት እያ። ካብዚ ብምብጋስ ኸኣ ብዙሓት ተመራመርቲ ታሪኽ ዓመተ 1492ኣብ ዘመናዊ ታሪኽ ዓለም ኣገዳሲ ቦታ ዝወሃባ ዓመት ሙዃና ዘቀ፟ምጡ።
ካብ 1492ንነዘ በዝሒ ህዝቢ ዓለም ብኣርባዕተ ዕፅፊ ዝወሰኸ ኾይኑ ካብ 1650 ስጋብ1850 ኣብ ዝነበረ እዋን ድማ ብዕፅፊ ወሲኹ እዩ። ነዚ ከምዚ ዝበለ ዘደንቅ፟ ዕብየት ምኽንያት ተባሂሎም ዝጥቀሱ ብዙሓት ነገራት እኳ እንተሃለዉ እቲ ቀንዲ አገዳሲ ግን ምዕባለን ዕብየትን ቀረባት መግቢ ነበረ። ካብቶም ዝቀርቡ ዝነበሩ መሰረታውያን መግብታት ደቂ ኣባት አሜሪካውያን ብተወሳኺ ኣትክልታዊ መግብታት ከም ዕፉን (ምሸላ ባሕሪ) ፣ ድንሽ፣ ኮሚደረ፣ፉል፣ማኖክ፣ በርበረን ፍረምረ ኮኮዋን ዝበሉ ዝለዓለ ተጠላብነት ዝረኸቡ ምግብታት ብምንባሮምን እዩ።
ድንሽ ንድኻ ህዝብታት ማእኸላይን ሰሜናዊን ኣውሮፓ ኣዝዩ ተደላያይ መግቦም ክኸውን ከሎ፤ ዕፉንን ማኖክን ድማ ኣብ መበል ፩፮ ክፍለ ዘመን ናብ ኣፍሪካ ዝተኣታተወ ኮይኑ ንባህላዊ መግብታቶም ተኪኡ ዝለዓለ ተቀ፟ባልነት ዝረኸበ ምግቦም ኮነ።
እዞም ሓደሽቲ መግብታት ዓለም ናብ ቻይና ኣብ ዝተኣታተዉሉ እዋን ብፍላይ ከም ድንሽ፣ ዕፉንን ፉል ዝበሉ ካብ 1500 ስጋብ1650ን ንወሰኽ መጠን ህዝባ ምኽንያት ኮይኖም።
ልውውጥ ኮሎምቢያን ዓለም ለኻዊ ሓደስቲ ዓይነታት ምግቢ ናብ ኩሉ ኩርናዓት ዓለም ዝተላለየሉ። ቅድሚ 1492 አብ ፍሎሪዳ ፍራምረ ኣራንሺ፣ ከምኡእውን ባናና ኣብ ኤኳዶር ፓፕሪካን ኣብ ሃንጋሪ ኣይፍለጡን ነይሮም። እቲ ልውውጥ ንግዲ ዘበገሶም ኮሚደረ ናብ ጣልያን፣ ቡን ናብ ኮሎምብያን ኢንዶንዥያን ኣናናስ ባ ሃዋዪ፣ ንመስርሒ ጎማ ዘገልግሉ ኣእዋም ናብ አፍሪካ፣ በርበረ ቺሊ ናብ ታይላንድ፣ ቻይናን ህንድን ከምኡእውን ቾኮሌት ናብ ስዊዘርላንድ ዘባፅሐ ነይሩ።
ኣብቲ እዋን ኣብ ደሴት ባሃማስ ዝዓረፋ ሰለስተ ኣናእሽተይ መራኽብ ኣብ ታሪክ ተራእዩ ዘይፈልጥ ለውጢ ኣምፂአንእየን። ቅርፂ መፃኢ ክፍለ ዘመናት ደቂሰብ ዝእምት ሓደስቲ አህጉራት ብምርካቡ ጥራሕ ዘይኮነስ ኣብ ሞንጎ ንፍቀ ክበባት ዓለም ንቡር ርክባት ክፍጠሩ ብምግባሩ፣ ናብ ንግዲ ክዋፈራ፣ ናይሓሳብ ምልውዋጣትን ርክባትን ምትእስሳራት ባህሊ ክፍጠሩ ዝገበረ ብምንባሩ እዩ።
ኣብ 1492ህዝብታት ዓለም ከም ማሕበረሰብ ዓለም ናብ ሓደ ክመፅሉ ዝጀመሩ እውን እዩ።