បទវិចារណកថា៖ អង្គការ OAS គាំទ្រ​ការប្រយុទ្ធ​តស៊ូ​ដើម្បី​សេរីភាព​របស់​ពលរដ្ឋ​នីការ៉ាហ្គា

ប៉ូលិសនីការ៉ាហ្គា រារាំងអ្នកសារព័ត៌មាន​នៅ​ខាងក្រៅ​គេហដ្ឋាន​របស់​មេដឹកនាំ​ប្រឆាំង គឺ​លោកស្រី Cristiana Chamorro បន្ទាប់ពី​រដ្ឋអាជ្ញា​បាន​ស្វែងរក​ចាប់ខ្លួន​លោកស្រី​ពី​បទ​លាងលុយ​កខ្វក់ និង​បទឧក្រិដ្ឋ​ផ្សេងៗ​ទៀត​នៅ​ទីក្រុង​ម៉ាណាហ្គា ប្រទេស​នីការ៉ាហ្គា កាលពីថ្ងៃទី២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១។

តទៅនេះ​ គឺ​ជា​បទ​វិចារណកថា​ដែល​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ពី​ទស្សនៈ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​សហរដ្ឋ​អាមេរិក

ប្រទេស​ជា​សមាជិក​នៃអង្គការ​បណ្តា​ប្រទេស​នៅទ្វីប​អាមេរិក (OAS) ដ៏​ច្រើន​លើស​លប់​ បាន​បោះ​ឆ្នោត​គាំទ្រ​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋនីការ៉ាហ្គា​ក្នុង​ការ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំងដើម្បី​ការបោះ​ឆ្នោតសេរី​ និង​ត្រឹមត្រូវ ការ​គោរព​សិទ្ធិ​មនុស្ស និងការប្រកបដោយការទទួល​ខុសត្រូវ។

របប Ortega-Murillo នៅ​ក្នុង​ប្រ​ទេស​នីការ៉ាហ្គា​ កំពុង​ក្លាយ​ជា​របប​ជិះជាន់​សង្កត់​សង្កិន​កាន់តែ​ខ្លាំង​ឡើងពី​មួយ​ថ្ងៃ​ទៅ​មួយ​ថ្ងៃ។ ជាក់​ស្តែង ការប្រឆាំង​ប្រធានាធិបតី​នីការ៉ាហ្គា​លោក Daniel Ortega ដែល​កំពុង​កាន់​អំណាច​អាណតិ្ត​ទី​៤​នៅ​ពេលឥឡូវ​នេះ បាន​រីក​កាន់តែខ្លាំង​ឡើង។ ការបោះ​ឆ្នោតជាតិ ត្រូវ​បាន​គ្រោង​ធ្វើ​ឡើងនៅ​ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០២១​នេះ ហើយ​លោក​ Ortega ឥឡូវនេះ​ កំពុង​ដៅ​ការវាយ​ប្រហារ​លើ​ជន​ណា​ដែល​មាន​បំណង​ឈរ​ឈ្មោះ​បោះ​ឆ្នោត​ប្រកួត​ប្រជែង​ជា​មួយរូប​លោក។

សេចក្តី​សម្រេច​របស់អង្គការ​បណ្តា​ប្រទេស​នៅទ្វីប​អាមេរិក (OAS) កាលពីពេល​ថ្មីៗ​នេះ ​ភាគច្រើន ​បាន​ថ្កោល​ទោស​ការ​បង្ក្រាប​របស់របប Ortega-Murillo នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​នីការ៉ាហ្គា​ ហើយ​បាន​អំពាវនាវ​ឲ្យ​ដោះលែង​ជា​បន្ទាន់​ដល់​បេក្ខជន​ប្រធានាធិបតី​៤​រូប​ ដែល​ត្រូវបាន​ឃុំខ្លួន​កាល​ពីពេល​ថ្មីៗ​នេះ​ ​ដែល​ក្នុង​នោះ​រួម​មាន លោកស្រី Cristiana Chamorro លោក Arturo Cruz លោក Félix Maradiaga និង​លោក Juan Sebastian Chamorro ក៏​ដូច​ជា​អ្នក​ទោសនយោបាយជាង​១៣០​ នាក់​ផ្សេងៗ​ទៀត​ផង​ដែរ។ អង្គការ​នេះ​ ក៏​បានអំពាវ​នាវ​ឲ្យ​បញ្ឈប់​នូវការ​ធ្វើ​ទុក្ខបុកម្នេញដល់​គណបក្ស​នយោបាយ ​និង​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ​ផង​ដែរ។ នៅ​ចំពោះ​មុខនៃ​ការបង្ក្រាប​របស់​របបនេះ​ ក៏​ដូច​ជា​ការ​ខ្វះកំណែ​ទម្រង់​ការបោះឆ្នោតដ៏​ស៊ីជម្រៅ​នោះ ស្ថានភាពនៃ​ការបោះ​ឆ្នោតដោយ​សេរី​និង​ត្រឹមត្រូវ​នៅ​ក្នុង​ខែ​វិច្ឆិកា​ខាង​មុខ​នេះ​ នឹង​មិន​អាច​កើត​មាន​ឡើង​បាន​ទេ។

លោក​ស្រី Tamara Davila ជា​មេដឹកនាំ​ប្រឆាំង​ម្នាក់​នៃ​មេដឹកនាំ​ប្រឆាំង​ជា​ច្រើន​ដែល​ត្រូវ​បាន​ចាប់​ខ្លួន ​និង​ឃុំខ្លួន​លើ​បទចោទ​ប្រកាន់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹងច្បាប់​ថ្មី​មួយ​ដែល​ធ្វើ​ការគាំទ្រ​ដល់​ការដាក់​ទណ្ឌកម្ម​ក្រុម​មន្ត្រី​របស់​លោក Ortega ដែល​ជា​ប្រភេទ​នៃ​បទ​ល្មើស​ក្បត់​ជាតិ។ បទល្មើស​ក្បត់​ជាតិ​ ត្រូវ​មាន​ទោសជាប់​ពន្ធនាគារ​រហូត​ដល់​១៥​ឆ្នាំ។

លោកស្រី Julie Chung ឧបការី​ស្តីទី​រដ្ឋមន្ត្រី​ការបទេស​អាមេរិក​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ចការ​តំបន់​អឌ្ឍគោល​ខាង​លិច បាន​បញ្ជាក់​នៅ​ក្នុងសារ​បង្ហោះ​តាម Twitter ថា ការចាប់​ខ្លួន​សមាជិកគណបក្ស​ប្រឆាំង​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​នីការ៉ាហ្គា​ ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ«យុទ្ធនាការ​ភេរវកម្ម» ដោយ​ប្រធានាធិបតី Ortega។

រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេសអាមេរិកលោក Antony Blinken បាន​បញ្ជាក់​ថា «សហរដ្ឋ​អាមេរិកគាំទ្រ​យ៉ាង​ខ្លាំង​ដល់​អង្គការ​បណ្តា​ប្រទេស​នៅទ្វីប​អាមេរិក (OAS) ដែល​បាន​អំពាវ​នាវដល់​ប្រធានាធិបតី Ortega ឲ្យ​ចាត់​វិធានការ​ជា​បន្ទាន់​ដើម្បី​ស្តារ​ឡើង​វិញ​នូវ​ការគោរព​សិទ្ធិ​មនុស្សដ៏​ពេញ​លេញ​ និង​បង្កើត​ឲ្យមាន​លក្ខខណ្ឌ​នានា​សម្រាប់​ការបោះ​ឆ្នោត​ដែល​មាន​លក្ខណៈ​សេរី​ និង​យុត្តិធម៌»។

លោក​រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស​អាមេរិក Blinken បាន​បញ្ជាក់​ទៀត​ថា «វា​ដល់​ពេលវេលា​សម្រាប់​របប Ortega-Murillo ធ្វើ​ការផ្លាស់ប្តូរ គោរពរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក៏​ដូច​ជាការ​សន្យា​របស់​ខ្លួន​ក្រោមធម្មនុញ្ញប្រជាធិបតេយ្យ​អន្តរអាមេរិក​ និង​អនុញ្ញាតឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​នីការ៉ាហ្គា​ អនុវត្ត​ដោយ​ពេញ​លេញ​នូវ​សិទ្ធិ​របស់​គេ​ដែល​រួម​មានសិទ្ធិ​ជ្រើស​រើស​មេដឹកនាំ​នៅ​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​មួយដែល​សេរី និង​យុត្តិធម៌»។

សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ ទន្ទឹង​រង់ចាំបន្ត​ធ្វើ​ការងារ​ជាមួយរដ្ឋ​ជា​សមាជិក​របស់​អង្គការ​បណ្តា​ប្រទេស​នៅ​ទ្វីប​អាមេរិក (OAS) ក៏​ដូចជា​ ​រដ្ឋាភិបាល​ប្រជា​ធិបតេយ្យ​ផ្សេងៗ​ទៀតនៅ​ជុំវិញ​ពិភពលោក​ ក្នុង​ការ​ជំរុញឲ្យមាន​សេរីភាព​កាន់តែ​ច្រើន​ឡើង​សម្រាប់​ប្រជាពលរដ្ឋនីការ៉ាហ្គា។ សកម្មភាព​របស់​ប្រធានាធិបតី Ortega និង​អនុប្រធានាធិតី Murillo មិន​អាច​ទទួល​យក​បាន​នៅ​ក្នុងតំបន់​អឌ្ឍគោល​នេះ​ឡើយ៕