តទៅនេះ គឺជាបទវិចារណកថាដែលឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីឧត្តមគតិ និងស្ថាប័នអាមេរិកាំង
នៅថ្ងៃចន្ទ សប្តាហ៍ទី៣នៃខែកុម្ភៈ ប្រជាពលរដ្ឋអាមេរិកាំងប្រារព្ធទិវាប្រធានាធិបតី។ ថ្ងៃឈប់សម្រាកនេះបានត្រូវចំចន្លោះនៃថ្ងៃកំណើតរបស់ប្រធានាធិបតីដ៏មានឥទ្ធិពលនិងគួរឱ្យសរសើរបំផុត២រូបរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកគឺ លោក Abraham Lincoln កើតនៅថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ និងលោក George Washingtonកើតនៅថ្ងៃទី២២។ ប្រធានាធិបតីនីមួយៗមានឥទ្ធិពលនៅក្នុងការបង្កើត និងការអភិវឌ្ឍសហរដ្ឋអាមេរិកតាមរបៀបរៀងៗខ្លួន។
លោក George Washington ជួនកាលត្រូវបានគេហៅថា បីតារបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ ក្នុងឋានៈជាមេដឹកនាំរបស់កងទ័ពឧទ្ទាមដែលឈ្នះសង្គ្រាមបានទទួលឯករាជ្យពីការគ្រប់គ្រងរបស់អង់គ្លេស លោកត្រូវបានគេគោរពយ៉ាងជ្រាលជ្រៅថាជាវីរៈជនទី១របស់សហរដ្ឋអាមេ រិក និងត្រូវបានទទួលការទុកចិត្តពីប្រជាពលរដ្ឋដែលគ្មានជនណាអាចធ្វើបាន។ បើលោកជាមនុស្សមិនប្រកាន់គោលការណ៍ លោកអាចប្រើប្រាស់ប្រជាប្រីយ៍ភាពដ៏អស្ចារ្សរបស់លោកដើម្បីដំឡើងខ្លួនលោកទៅកាន់តួនាទីដ៏មានអំណាចជាស្តេចនៃអាណានិគមទាំង១៣របស់អាមេរិកខាងជើង។ លោកបាននិយាយទៅកាន់ពួកអ្នកកោតសរសើរលោកដែលស្នើឱ្យលោកឡើងសោយរាជ្យយ៉ាងដូច្នេះថា «ការគិតខូច»។
តែផ្ទុយទៅវិញ លោកបានប្រើឥទ្ធិពលដ៏អស្ចារ្សរបស់លោកដើម្បីជួយបង្កើតគ្រឹះរបស់ប្រ ទេសថ្មីនេះ។ ក្នុងរយៈពេលជាង៦ឆ្នាំបន្ទាប់ពីបដិវត្តន៍មក នៅពេលដែលប្រទេសដ៏ក្មេងខ្ចីនេះបានខិតខំតស៊ូដើម្បីបង្កើតរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធមួយដែលនឹងរួមបញ្ចូលអតីតអាណានិគមទាំងអស់ដែលមិនធ្វើឱ្យប៉ះពាល់សិទ្ធិរបស់រដ្ឋនីមួយៗ លោកបានប្តេជ្ញាថា សហរដ្ឋអាមេរិកដ៏ក្មេងខ្ចីនេះតាមរយៈការលំបាកខាងពលកម្មពីដំបូងដែលនៅទីបញ្ចប់បានផ្តល់កំណើតជារដ្ឋាភិបាលមានស្ថិរភាព ប្រជាធិបតេយ្យនិងមានច្បាប់ទម្លាប់មួយ។
លោក Washington បានបន្តបង្កើតរបៀបរបបសម្រាប់អ្នកកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីនៅថ្ងៃអនាគតដោយបានបង្កើតចំណុចដ៏សំខាន់ៗដែលមិនធ្លាប់មានសម្រាប់អ្នកកាន់តំណែងបន្ទាប់ពីលោក។ សកម្មភាពដ៏សំខាន់របស់លោកនៅពេលចុងក្រោយជាប្រធានាធិបតីគឺការចាកចេញពីតំណែងដោយការស្ម័គ្រចិត្តបន្ទាប់ពីកាន់តំណែង២អាណត្តិដែលមួយអាណត្តិៗមានរយៈពេល៤ឆ្នាំដើម្បីធ្វើឱ្យប្រាកដថា មានការផ្ទេរអំណាចដោយសន្តិវិធីទៅឱ្យអ្នកកាន់តំណែងដែលជាប់ឆ្នោតជំនួសលោក។
ចំណែកឯលោក Abraham Lincoln វិញបានដឹកនាំប្រទេសនៅពេលដែលប្រទេសនេះបានរងការគំរាមកំហែងបែងចែកនៅក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិល។ ជាសំណាងល្អសម្រាប់សហរដ្ឋអា មេរិក លោកមានលក្ខណៈប្រសើជាងមេដឹកនាំដែលឈ្នះឆ្នោតកាលពីពេលមុន។ នៅពេលដែលសង្គ្រាមបានជិតដល់ទីបញ្ចប់ លោកបានចាប់ផ្តើមរៀបចំការផ្លាស់ប្តូរដោយសន្តិវិធីនៃការបែងចែកអំណាចរវាងរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធនិងអង្គភាពរដ្ឋាភិបាល។
ជាលទ្ធផល សហរដ្ឋអាមេរិកបានចេញផុតពីសង្គ្រាមស៊ីវិលដែលក្លាយជាប្រទេសកាន់តែខ្លាំងឡើងគឺ សហភាពរដ្ឋដ៏ពិតប្រាកដដែលដឹកនាំដោយរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធដ៏ខ្លាំងមួយ។
នៅថ្ងៃនេះ ទិវាប្រធានាធិបតីផ្តល់ការគោរពដល់មនុស្សគ្រប់រូបដែលបានកាន់តំណែងជាន់ខ្ពស់បំផុត។ ក៏ប៉ុន្តែ គ្មានប្រធានាធិបតីណាមានឥទ្ធិពល ឬសក្តិសមទទួលបានការគោរពជាងលោក Washington និងលោក Lincoln ដែលបានបង្រួបបង្រួមប្រទេសនៅក្រោមឧត្តមគតិមួយដែលបានបង្កើតប្រទេសនិងប្រជាពលរដ្ឋ៕
