Accessibility links

Breaking News

Իրանի միջուկային ծրագրի շուրջ աճող լարվածությունը մտահոգիչ է


(FILE) The flag of the International Atomic Energy Agency flies in front of its headquarters in Austria.
(FILE) The flag of the International Atomic Energy Agency flies in front of its headquarters in Austria.

Ըստ Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալության (ԱԷՄԳ), Իրանը կրկին արագացրել է մինչև 60% հարստացված ուրանի արտադրության տեմպերը՝ Նաթանզում և Ֆորդոյում գտնվող իր միջուկային կենտրոններում։

Նման կարգի հարստացումը Թեհրանին ավելի է մոտեցնում միջուկային զենքի ստեղծմանը։ 2023 թվականի կեսերին Իրանը դանդաղեցրել էր ուրանի հարստացման գործընթացը։

Միացյալ Նահանգների, Ֆրանսիայի, Գերմանիայի և Միացյալ Թագավորության կառավարությունների համատեղ հայտարարության մեջ ասված է. «Այս բացահայտումները [նշանակում են], որ Իրանը հետքայլ է կատարել․ արդյունքում՝ Իրանը կեռապատկի մինչև 60% հարստացված ուրանի ամսական արդյունահանման ծավալը»։

Իր միջուկային ծրագրի ուղղությամբ նման քայլրը Իրանը ձեռնարկում է մերձավորարևելյան լարվածության պայմաններում, երբ Թեհրանի հովանավորությունը վայելող «Համասը», «Հեզբոլլահը», Իրաքի ու Սիրիայի գրոհայինները, ինչպես նաև Եմենի հութի զինյալները հարձակումներ են գործում Իսրայելի, տարածաշրջանում ԱՄՆ ուժերի և միջազգային նավագնացության վրա։

«Իրանի միջուկային ծրագրի շուրջ սրացումը մտահոգիչ է, հատկապես այն պատճառով, որ Թեհրանի հովանու ներքո գործող ուժերը տարածաշրջանում շարունակում են իրենց վտանգավոր և ապակայունացնող գործունեությունը՝ ներառյալ անօդաչուների միջոցով հարձակումները, գրոհները Իրաքում ու Սիրիայում, ինչպես նաև հութիների կողմից հարձակումները Կարմիր ծովով անցնող առևտրային նավերի վրա»,- ասել է ԱՄՆ ազգային անվտանգության խորհրդի ներկայացուցիչը։

Իրանի միջուկային ծրագրի վերաբերյալ ԱԷՄԳ հաղորդագրությունների վերաբերյալ համատեղ հայտարարությամբ են հանդես եկել ԱՄՆ-ն, Ֆրանսիան, Գերմանիան և Միացյալ Թագավորությունը. «Իրանի կողմից հարստացված ուրանի արտադրության հիմքում քաղաքացիական որևէ վստահելի պատճառ չկա, և [հարստացված ուրանի] արտադրությունը վառելիքի հարստացման Ֆորդոյի գործարանում ու վառելիքի հարստացման փորձարարական գործարանում՝ զգալի ռիսկեր է պարունակում՝ կապված տարածման հետ։ Նաև ի գիտություն ենք ընդունում Իրանի որոշումը՝ վերադառնալ [ցենտրիֆուգների] կասկադային նույն դասավորվածությանը, որը ԱԷՄԳ-ն հայտնաբերել էր Ֆորդոյում այս տարվա սկզբին։ 2023 թվականի հունվարին տեղի ունեցած այս փոփոխության վերաբերյալ հայտարարությամբ հանդես գալու Իրանի հապաղելը լուրջ կասկածի տակ է դնում ԱԷՄԳ հետ լիակատար թափանցիկության պայմաններում համագործակցելու Իրանի պատրաստակամությունը։ Այս որոշումները ցույց են տալիս Իրանի մոտ բարի կամքի բացակայությունը՝ թուլացնել լարվածությունը, և անխոհեմ վարքագիծ են՝ տարածաշրջանային լարվածության պայմաններում»։

Չորս երկրները հորդորել են Իրանին հետ կանգնել իր ձեռնարկած քայլերից և նվազեցնել իր միջուկային ծրագրի շուրջ լարվածությունը՝ նաև կոչ անելով Թեհրանին «լիարժեք համագործակցել ԱԷՄԳ-ի հետ՝ հնարավորություն ընձեռել՝ երաշխիքներ ստանալ, որ [իրանական] միջուկային ծրագիրը բացառապես խաղաղ բնույթ է կրում, և վերանշանակել [ԱԷՄԳ] տեսուչներին, որոնց գործունեությունը [Իրանը] կասեցրել էր 2023 թվականի սեպտեմբերին»։

«Շարունակում ենք հավատարիմ մնալ դիվանագիտական լուծմանը, և վերահաստատում մեր վճռականությունը, որ Իրանը երբեք չպետք է միջուկային զենք ստեղծի»,- ընդգծել են չորս երկրները,։

Սույն խմբագրականն արտացոլում է Միացյալ Նահանգների կառավարության տեսակետը։

XS
SM
MD
LG