პირველ დეკემბერს მსოფლიო შიდსის დღეს აღნიშნავს. ის 1988 წლიდან მოყოლებული აღინიშნება, შიდსის პანდემიის შესახებ ცნობიერების ამაღლებისა და მის გამო დაღუპულთა გლოვის მიზნით.
წლევანდელი თემაა „დაადექი უფლებების გზას: ჩემი ჯანმრთელობა, ჩემი უფლება“. ეს არის შეხსენება იმისა, რომ ყველას აქვს უფლება ისარგებლოს მათთვის საჭირო ჯანდაცვის სერვისებზე, მათ შორის - ადამიანის იმუნოდეფიციტის ვირუსის (აივ) პრევენციის, მკურნალობისა და მოვლის მომსახურებაზე, როცა და სადაც არ უნდა დასჭირდეს. ეს უფლება უნდა გავრცელდეს ყველაზე, მათი აივ-ის სტატუსის მიუხედავად, განურჩევლად წარმომავლობის, ეთნიკური კუთვნილების, სქესისა თუ საცხოვრებელი ადგილის.
შიდსის გამომწვევი ვირუსი მსხვერპლს იმუნური სისტემის დაზიანებით კლავს. 36 წლის წინ, როცა შიდსის მსოფლიო დღე პირველად აღინიშნა, აივ/შიდსის დიაგნოზი სასიკვდილო განაჩენს უდრიდა, პაციენტის სიცოცხლის ხანგრძლივობა კი სულ ორი წელი იყო. ამის მიუხედავად, დღეს უკვე ახლოს ვართ ისეთ მომავალთან, რომელშიც შიდსისგან სრულიად თავისუფალი თაობა იქნება.
ამ ფონზე, პრევენციისა და მკურნალობის სფეროში მიღწეული პროგრესის მიუხედავად, მარგინალიზებული მოსახლეობა კვლავ რჩება აივ-ინფექციის არაპროპორციული რისკის ქვეშ. მოსახლეობის ნაწილი ხშირად ხდება სტიგმის, დისკრიმინაციისა და ძალადობის მსხვერპლი და შესაძლოა იძულებული გახდეს კანონიც დაარღვიოს. საუბარია ისეთ კანონებზე, რომლებიც გარკვეული მარგინალიზებული ჯგუფებისკენაა მიმართული, როგორიცაა სექსმუშაკები ან მამაკაცები, რომელთაც სექსი მამაკაცებთან აქვთ.
საქმე ისაა, რომ აივ/შიდსის, როგორც საზოგადოებრივი ჯანდაცვის საფრთხის ელიმინაცია მანამდე ვერ მოხდება, სანამ ამ და მოსახლეობის სხვა მნიშვნელოვანი ჯგუფების განსაკუთრებული საჭიროებები არ დაკმაყოფილდება.
ჩვენი მხრიდან, შეერთებული შტატები მიჰყვება “პრეზიდენტის საგანგებო გეგმას” (PEPFAR), რომელიც მიზნად შიდსისგან გათავისუფლებას ისახავს. 2003 წელს დაარსების დღიდან, პროგრამამ წარმატებით შეამცირა ვირუსის გადაცემა, გააფართოვა ტესტირება და ბოლო ორ ათწლეულში იხსნა 25 მილიონზე მეტი ადამიანის სიცოცხლე 50-მდე პარტნიორ ქვეყანაში. „PEPFAR ფოკუსირებულია ისეთი მომავლის შექმნაზე, სადაც შესაძლებელია ყველა აივ-ინფექციის პრევენცია, ყველა ადამიანს აქვს წვდომა მკურნალობაზე და ყველა თაობას შეუძლია იცხოვროს იმ სტიგმის გარეშე, რომელიც ძალიან ხშირად თან ახლავს შიდსს”, - თქვა პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა ამ დღისადმი მიძღვნილ წერილობით განცხადებაში.
„ჩვენ წარმოუდგენლად ახლოს ვართ აივ-ინფექციის გადაცემის აღმოფხვრასთან. ჩვენ ხელთ გვაქვს მეცნიერება. ხელთ გვაქვს მკურნალობა. რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია, ჩვენ ერთმანეთი გვყავს“, - თქვა მან.
პრეზიდენტმა ბაიდენმა დასასრულს აღნიშნა: „მოდით, პატივი მივაგოთ ყველა ოჯახს, რომელმაც დაკარგა საყვარელი ადამიანი ამ დაავადების გამო და ყველა იმ ადამიანს, ვინც ამჟამად ცხოვრობს აივ/შიდსით. მოვიგონოთ აქტივისტები, მეცნიერები, ექიმები და მომვლელები, რომლებიც არასდროს წყვეტდნენ აივ/შიდსის ეპიდემიის წინააღმდეგ ბრძოლას. მოდით, ხელახლა გამოვუცხადოთ ერთგულება ამ ბრძოლის ერთად დასრულებას”.
